Danas su Sveti Kozma i Damjan
Srpska pravoslavna crkva i vernici obeležavaju danas praznik Svetih vrača Kozme i Damjana, koje mnogobrojne zdravstvene ustanove i lekari slave kao zaštitnika svoje profesije.
Prema predanju, svetitelji su pomagali i lečili ne tražeći za uzvrat ništa "radi dobitka i bogaćenja, već Boga radi", pa su u narodu poznati kao Sveti Besrebrenici.
Prema kanonu SPC, svetitelji Kozma i Damjan, u narodu poznati i kao Sveti Vrači, slave se dva puta godišnje - 14. jula kada je umro Kozma i 14. novembra na dan smrti Damjanove.
Ovi svetitelji predstavljaju se na ikonama i freskama u srednjovjekovnoj odeždi, sa kovčežićima u kojima su nosili lekove.
Jedna od najpoznatijih fresaka sa likovima Svetih Kozme i Damjana nalazi se u Pećkoj patrijaršiji.
"Sveti Kozma i Damjan, braća po telu, rodom iz Azije, sijali su dobrim delima, pa dobiše od Boga dar iscelenja i darovaše zdravlje i dušama i telima lečeći svaku slabost
i svaku nemoć", zapisao je sveti vladika Nikolaj Velimirović.
Kozma i Damjan su rođena braća, rodom iz Rima. Kršteni su još kao deca i vaspitani u hrišćanskom duhu. Imali su veliku blagodat od Boga da leče ljude i životinje od svake bolesti, obično polaganjem ruku.
Za svoj trud nisu tražili nagrade, samo su zahtevali od bolesnika da veruje u Gospoda Hrista. Nasledili su veliko imanje, ali su ga razdelili siromasima.
Svetu braću su gonitelji hrišćana doveli okovane u lance pred cara Karina, koji im naredi da se odreknu Hrista i prinesu žrtve idolima. Ali braća čudesno izlečiše i samoga cara, te on izjavi svoju veru u Hrista i otpusti ih.
Zavidan zbog njihove slave, jedan lekar, bivši njihov učitelj, pod izgovorom da beru lekovite trave, odveo ih je u planinu i pobio kamenjem 284. godine.
