Na ćilimu u Evropu
U Briselu, sedištu EU pokrenuta je inicijativa da se oznaka geografskog porekla dodeljuje i nepoljoprivrednim proizvodima. Članice EU dosad su dobijale oznaku geografskog porekla samo za poljoprivredne proizvode, dok bi uskoro ovaj epitet mogli da ponesu i drugi autohtoni proizvodi.
Naše komšije Hrvati već planiraju da ponude brački kamen, pašku čipku i slavonski zlatovez. Ovo je sjajna prilika, jer to znači dobijanje novca iz evropske kase.
Svake godine se za zaštićene evropske proizvode daje blizu 55 milijardi evra. Sa čime bi naša zemlja mogla da konkuriše i domogne se kase, ukoliko jednom bude deo Evropske unije?
Agroekonomista Milan Prostran kaže da Srbija ne može da koristi fondove EU, jer nije članica, ali svakako treba da radi na zaštiti geografskih oznaka.
- Iz budžeta treba izdvojiti novac da bi se što više proizvoda zaštitilo. Dosad je na nacionalnom nivou zaštićeno 78 proizvoda geografskog porekla, a među njima su samo četiri nepoljoprivredna proizvoda. To su bezdanski damast, ručno pletena odeća iz Sirogojna, peškiri šabačkog kraja i pirotski ćilim. To je ono što je registrovano u Nacionalnom registru Republičkog zavoda za intelektualnu svojinu. Što se tiče poljoprivrednih proizvoda, geografsko poreklo priznato je sremskim prerađevinama, kulenu, domaćoj kobasici i salami, pa požarevačkoj kobasici, čaju sa Rtnja, kačkavalju iz Krivog Vira, ovčjem, kozjem i kravljem siru sa Homolja, vinu banatski rizling (Vršac), jagodinskoj ružici, pivu šampion iz Vršca... - kaže Prostran.
Oznake geografskog porekla dobili su i vino krokan sa Bisernog ostrva kod Novog Bečeja, voda Knjaz Miloš iz Aranđelovca, petrovska klobasa (Bački Petrovac), leskovačko meso za roštilj, valjevski duvan čvarci.
Na međunarodnom planu, Srbija je dosada zaštitila samo futoški kupus, ariljsku malinu i leskovački ajvar. Slovenija je, inače, od svih zemalja bivše Jugoslavije zaštitila najviše proizvoda, pa čak i ajvar.
Kavijar i voda
Na listi zaštićenih proizvoda su i kavijar iz Kladova, voda vrnjci, apatinsko jelen pivo, vina vranac, sovinjon, kaberne, merlo i šardone, kao i mineralna voda akva heba iz Bujanovca.
