Genocid odneo milion i po Srba
Da nije bilo Drugog svetskog rata i etničkog čišćenja, Srba bi danas u Hrvatskoj bilo najmanje 1,6 miliona. Umesto toga, Srba je danas u ovoj državi tek oko 150.000, odnosno sada su procentualno na nivou koji su zacrtali Ante Pavelić i Franjo Tuđman.
Ovako u intervjuu za "Vesti" komentariše aktuelnu demografsku strukturu u Hrvatskoj jedan od najpoznatijih hrvatskih istoričara i sociologa, prof. dr Svetozar Livada (90).
On u svojoj poslednjoj knjizi "Biološki slom i nestajanje Srba u Hrvatskoj (1880-2011)", koja će uskoro biti predstavljena i u Beogradu, kroz istraživanje statističkih podataka daje analizu današnjeg statusa i položaja Srba, a za naš list pojašnjava mnoge nedoumice proistekle različitim tumačenjima dalje i bliže istorije.
Zbog čega je vaše istraživanje počelo od 1880. godine?
- Od tog popisa statistički pokazatelji su konzistentni i uporedivi po popisnim krugovima, opštinama, kotarima, regijama.
Koliko je Srba danas u Hrvatskoj, u odnosu na tu 1880. godinu?
- Njihov je broj simboličan u odnosu na 1880. i to posvuda. Ja sam ekstrapolacionom računicom, analizom prirodnih procesa rađanja i umiranja, te migratornih kretanja iseljavanjem, izračunao da bi, da nije bilo genocida u Drugom svetskom ratu i etničkog čišćenja, Srba danas u Hrvatskoj bilo oko 1.600.000. Međutim danas procenjujem da im je broj spao ispod 150.000.
Da li će se ikada saznati koliko je Srba stradalo tokom postojanja NDH?
- To se ne može saznati jer su ih svi ubijali: od okupatora do kvislinga. Kvislinzi su se u građanskom ratu ubijali i međusobno prema pripadanju vojskama: četnicima ili partizanima. Kada sam sproveo jedno istraživanje o broju ubijenih u Jadovnom od 10.000 ispitanika, čak 7.000 anketiranih je odgovorilo, bilo da su Jevreji ili Srbi, da imaju barem jednog direktnog ili srodnika po tazbini koji je ubijen u NDH. Kada je reč o Jadovnom to stratište ima 37 jama, a istražena je delimično samo Šaranova jama. Međutim, Srbi su ubijani tokom trajanja NDH u više od 80 koncentracionih logora i na oko 400 stratišta. Ubijani su po šipražju i ševarju, svuda oko njihovih njiva, kako je to rekao jedan pesnik.
I srpski istoričari tvrde da je nemoguće saznati broj ubijenih Srba u Jasenovcu. Međutim, ne prestaju licitacije. Šta je najrealnija cifra?
- Naravno da nije moguće utvrditi tačnu brojku dok se sve ne istraži. Istovremeno, licitiranje brojevima je ponovo ubijanje žrtava i to nazivam "niskom kulturom brojanja". Sartr ima sjajnu definiciju da "fašizam ne određuje broj ubijenih, nego zašto su uopšte ubijani". Zaista je tako.
Šta pokazuju uporedni podaci o broju Srba?
- Najveći hrvatski poraz koji je doveo hrvatski demografski korpus do demografskog sloma, jeste progon oko 700.000 pripadnika entiteta ili oko 15 procenata od sveukupne populacije. Srpskim selektivnim povratkom samo umirućih staraca došlo je do biološkog sloma. Oba su procesa neispravljiva.
Da li se zna koliko je danas Srba u Hrvatskoj?
- Moja procena je da su pali ispod 150.000 ili se primakli brojki od "tri odsto", što je bila i Tuđmanova projekcija. Sadašnji Srbi su poslednji Srbi u Hrvatskoj. Prema podacima prote Milenka Popovića, samo u Zagrebu se na sto umrlih Srba rodi samo jedno srpsko dete. Uzeo sam primer ovog grada jer je u njemu za sada najveći broj Srba u nekom gradu u Hrvatskoj.
Koliko njih se od 2001. prekrstilo ili prestalo da se izjašnjava kao Srbin ili je napustilo Hrvatsku?
- Nažalost, to niko ne istražuje, pa se ne može ni iskazati kroz brojeve.
Jedno poglavlje vaše poslednje knjige ste naslovili "Budućnost Srba u Hrvatskoj". Ima li je?
- Sve što je pred nama je budućnost, ali ona za Srbe u Hrvatskoj ne postoji. Postoji samo budućnost nestajanja.
Kadija te tuži, kadija te sudi
Tvrdite da su suđenje Srbima pred Hrvatskim sudovima vraćena u "tursko doba". Možete li to da pojasnite?
- Apsolutno niko za "Oluju" nije kažnjen, niko za ubijanja u logorima Kuline, Lora... Simbolično su izrečene presude za događaje u Sisku, Gospiću, zagrebačkom Velesajmu, Pakračkoj poljani, Kerestincu. Čak je i jedan hrvatski sudija izneo sintagmu koju niko posle nije demantovao ili osudio da "Hrvat u domovinskom oslobodilačkom ratu ne može učiniti zločin". Nije li se slično dešavalo i u turska doba, kada je kadija i tužio i sudio.
Cunami šovinizam
Period od 1995. ste nazvali cunami šovinizam. Šta ste pod tim mislili?
- To je uzavrela pandemija mržnje prema drugom i drugačijem, pretvarajući ga u "pakao" koji mora da nestane, jer je on "nevolja svih naših nevolja". Zato je ratni poduhvat nazvan "Oluja" bio kao prirodna tiranija. Rat je pretvorio opštu atmosferu u društvenu hajku u kojoj su prekršene sve norme.
