Monoksil izronio iz Drine
Zahvaljujući manjem vodostaju Drine, iz reke je ovih dana izronio još jedan monoksil, tik uz obalu na lokaciji Petrovića panjak, u lozničkom selu Lešnica. Drveno plovilo, odnosno izdubljeno deblo pronašao je jedan meštanin dok je pecao i o tome obavestio loznički Centar za kulturu "Vuk Karadžić" čiji stručnjaci su posetili lokaciju, a informaciju o pronalasku prosledili su nadležnom Zavodu za zaštitu spomenika kulture u Valjevu.
Čamac se nalazi u teško pristupačnom delu rečnog korita, polovina plovila je u vodi, a deo je u bedemu obale. Tu je ranije bila zemlja, ali je reka odnosila delove obale i sada je otkrila plovilo koje je tako zatrpano i ostalo sačuvano. Dužina monoksila je do petnaest metara, u najširem nema više od metar i po, a njegova dalja sudbina zavisi od preporuka nadležnog zavoda.
Ovo je u poslednjih sedam godina drugi monoksil nađen na teritoriji Loznice. U septembru 2011, u Drini, kod lozničkog sela Jelav, nađen je prvi takav čamac, dugačak 7,1 metar, visok 1,29, koji u osušenom stanju teži 1,2 tone, dok je prilikom vađenja imao oko 800 kilograma više. Obrađen je i konzerviran dve godine kasnije, a ispitivanje starosti urađeno je metodom C-14 u zagrebačkom Institutu "Ruđer Bošković". Drvo od koga je napravljen staro je od 250 do 300 godina.
Prvi monoksil otkriven u Drini istesan je iz jednog komada hrastovog drveta, dobro očuvan, u komadu, što govori o njegovoj izuzetnoj čvrstini. Sudeći prema dimenzijama nije upotrebljavan za prevoz ljudi, već verovatnije za transport rasutog tereta s jedne na drugu obalu. Za njega je pored Muzeja Jadra izgrađen aneks u koji je smešten pre tri godine pošto taj najveći eksponat nije bilo moguće staviti u zgradu muzeja.
Deo vodenice?
Kakva će biti sudbina monoksila iz Lešnice odlučiće struka. Postoji teorija da je ovo plovilo u stvari bilo deo nekadašnjih mlinova-vodenica na vodi postavljenih na izdubljena hrastova debla, ali će konačnu reč o njegovoj starosti i značaju ovog otkrića dati stručnjaci.
