Raj u čast Kapetan Miše
Na omiljenom mestu jednog od najčuvenijih srpskih preduzetnika i najbogatijih ljudi na Balkanu 19. veka, Miše Anastasijevića, za koga se govorilo da je sipao zlato iz rukava, iznad lokacije starog Donjeg Milanovca, potopljenog grada, u svojoj lepoti i raskoši, već više od pedesetak godina se nalazi porodično domaćinstvo Živorada Stefanovića.
Ovaj energični čovek je odličan poznavalac istorijskih prilika na ovim prostorima, posebno činjenica o mestu koje je pretvorio u pravi biser etno-turizma, jedinstven na širem prostoru Istočne Srbije.
Putniku namerniku, posle srdačnog upoznavanja, ispričaće Žika, nadahnuto, priču o najpoznatijem dunavskom kapetanu Miši Anastasijeviću, koji je vreme provodio zagledan u moćni Dunav. Tako je ispraćao i dočekivao svoje drvene barke, natovarene solju i jelenskim rogovima, sa kojima je trgovao i stekao status najmoćnijeg srpskog i balkanskog trgovca 19. veka.
Danas, posle skoro dva veka, posetioci iz čitavog sveta zastaju bez daha, na istom mestu, očarani lepotom prirode koja se raskošno šepuri prateći tok najmoćnije evropske reke. Kažu da je Kapetan Mišin breg, kako je porodica Stefanović nazvala ovu prirodnu oazu, mesto sa najlepšim pogledom na Dunav. Bregom kojim caruju mir, tišina i cvrkut ptica, od Beograda udaljenog nešto više od 180 kilometara, dominira galerija na otvorenom sa više od 500 skulptura.
Njihov autor, u ambijentu najlepšeg vidikovca u ovom delu Dunava, ne skriva, već sa ponosom ističe da je osnovnu motivaciju za umetničko stvaralaštvo drvenih skulptura našao u Miši Anastasijeviću kao čoveku, u njegovim drvenim barkama i vodama Dunava.
- Otuda sam svoju Galeriju i nazvao Čovek, drvo i voda, jer su to tri najznačajnije komponente, od rođenja do neminovnog večnog boravišta - kaže Živorad.
Ovu galeriju je u proteklih desetak godina posetilo više od 50.000 gostiju iz čitavog sveta, najviše sa prostora Nemačke, o čemu svedoče zapisi u tri knjige utisaka.
- Sagledavajući, u jednom trenutku, mogućnost stavljana intelektualnog potencijala u egzistencijalnu funkciju moja porodica je zaključila da na ovim prostorima treba započeti porodični biznis, ali pre svega u oblasti eko i etno turizma - priseća se naš sagovornik 2003. godine i dodaje:
- Na ovoj lokaciji smo na hemiju potpuno zaboravili i imamo više od 400 stabala različitih neprskanih voćki. Težeći autentičnosti, na drvenim daščicama poslužujemo pohovanu koprivu, kozji sir i proju od kukuruznog brašna samlevenog na potočari. Sastavni deo gastronomske ponude čine salate od sezonskih gljiva i povrća kao i jagnjeće i jareće pečenje.
Gosti se obavezno poslužuju prirodnim miročkim medom i stekovačom, medovačom, rakijom od neprskanog voća i prirodnog meda, koja se na Kapetan Mišinom bregu proizvodi po drevnoj tehnologiji.
Putokazi za ceo svet
Tokom decenije bavljenja turizmom, Stefanovići su stekli veliki broj prijatelja iz celog sveta. Zato su u centralnom delu Brega uradili putokaze sa daljinama do najvećih evropskih metropola. A onda su i posetioci, samoinicijativno, počeli da ispisuju mesta iz kojih ovde dolaze i udaljenost u kilometrima.
Umetnička meka
Pre pet godina, Kapetan Mišin breg je ugostio i prve umetnike u okviru Umetničke kolonije. Organizuje se redovno u drugoj polovini jula, a do sada su učestvovali stvaraoci iz Srbije, Grčke, Bugarske, Rusije i drugih zemalja, koji su ostavili impozantan broj radova koji su deo stalne postavke.
U džepu deset državnih budžeta
Početkom 19 veka, na ostrvu Poreč, potopljenom sedamdesetih godina proteklog veka zbog izgradnje Hidroelektrane Đerdap, rođen je jedan od najvećih srpskih dobročinitelja, trgovaca i privrednika, ali i humanista - Kapetan Miša Anastasijević.
On je bio ličnost izuzetne inteligencije, seoski učitelj sa samo 12 godina i kasnije najčuveniji srpski preduzetnik i jedan od najbogatijih ljudi na Balkanu toga doba.
Bogatstvo koje je stekao vrednim radom bilo je ogromno. Imperija ovog velikana novije srpske istorije, na vrhuncu, 1866. godine imala je najmoćniju flotu na Dunavu, sa više od 10.000 ljudi, desetine magacina na Dunavu i Savi, najmanje 74 broda za prevoz soli, imanja u Vlaškoj i Moldaviji.
Jednog momenta imao je kapital vredan više od 3,5 miliona dukata, a u samoj gotovini, neverovatnih 1,5 miliona dukata. Bilo je to više para nego što su u to vreme iznosili budžeti 10 evropskih država.
Suvereno je, kao najveći prevoznik i trgovac solju na Balkanu, godinama vladao Dunavom i Savom. Zbog toga je Miša Anastasijević i dobio čin dunavskiog kapetana, ukazom kneza Miloša Obrenovića 1833. godine, koji ga je kasnije, zbog političke nelojalnosti, proterao u Rumuniju, gde je 1885. godine i umro u svojoj kući u Bukureštu.
Da se njegovo bogatstvo u godinama progona istopilo govori i podatak da je u trenutku smrti kod sebe imao tek beznačajnu svotu novca.
Rumune više zadužio
Ovaj veliki čovek je deo svog bogatstva ostavio srpskom narodu, između ostalog i sadašnju zgradu Rektorata u Beogradu. Rumunskom narodu je, ipak, ostavio mnogo više. U Kležanima, kod Bukurešta, u zadužbinarskoj crkvi i danas počiva balsamovano telo velikog srpskog dobrotvora.
Humanost Miše Anastasijevića izdvojila ga je kao svetli primer velikih Srba iz prošlosti, kome su se savremenici divili, a potomci se njime dičili.
