"Svekrvino oko" merka kalendar
U Vitkovcu, u opštini Knjaževac, manifestacija Timočki dani oraha, posvećena orahu i proizvodima od njega, okupila je zainteresovane učesnike i posetioce iz zaječarskog okruga.
U Mesnoj zajednici organizatori se nadaju da će dogodine doći iz cele Srbije.
Ulja
- Orah se na našem području gaji veoma dugo. Područje Vitkovca je nekada bilo poznato po najkvalitetnijim orasima. Imali smo zadruge koje su ga otkupljivale i bila je to jedna od važnih proizvodnih grana, a od njega se između ostalog prave i veoma kvalitetna ulja. Prvu smotru smo organizovali sami. Podršku su nam pružili proizvođači, ali verujemo da će opština Knjaževac prepoznati njen značaj i da ćemo već od iduće sezone biti u kalendaru privredno-turističkih manifestacija naše turističke organizacije - poručio je Zoran Janković, predsednik MZ Vitkovac, ne skrivajući zadovoljstvo činjenicom da je svekrvino oko ispunilo očekivanja.
Šaljivi slogan aludira na vazda poznate odnose svekrva i njihovih snaha, ali u ovom slučaju je reč o starinskom kolaču, za koji se recept prenosi sa starijih na mlađe. Ne slučajno, priprema omiljene poslastice, neizbežne u ovom kraju, kako na posnoj tako i mrsnoj trpezi, izazvala je interesovanje mladih domaćica.
Jupiterov plod
Sa stanovišta narodne medicine orah kao prirodni lek je simbol intelektualne snage, jer se unutar njegove ljuske nalazi vijugavi plod koji izgledom podseća na mozak. Grci su orahe zvali jupiterovim plodom.
Likeri i rakije
Vesna Tasić-Jovanović, sa svojim pomoćnicama Ljiljanom Drobac i Jasminom Đorđević, umesila je svekrvino oko za primer, koristeći pri tom, kao glavne sastojke, orahe i smokve.
- Spremam ga godinama, preuzela sam iskustvo svoje svekrve i majke. To je veoma ukusan kolač, mislim da ga prave svi u našem kraju. Prosto se topi u ustima - kaže Vesna, oko čijeg kolača su se s razlogom zadržavali brojni degustatori slatkiša, baš kao i kod ostalih improvizovanih štandova na kojima su domaćice iz Vitkovca i okolnih mesta imale izložena slatka i slana jela od oraha. Zapažena su bila i alkoholna pića, likeri i rakije sa orasima, pčelinji proizvodi sa orasima i drugi proizvodi učesnika iz Zagrađa, Vrbice, Minićeva, Gornjeg Zunića, mesta domaćina i još nekih u zaječarskom okrugu. Njihovi proizvođači tvrde da je reč o lekovitim proizvodima, ukazujući da su orasi bogati vitaminima B1 i B6, da važe za najjače antioksidante, ali da imaju i nesumnjivu kalorijsku vrednost.
Stablo rađa 45 godina
Orah je uz lešnik i badem najpoznatije jezgrasto voće i nezamenjiva namirnica u mnogim poslasticama. Plod oraha ima i daleko zdraviju ulogu od one koju su mu namenili poslastičari.
I drvo oraha je veoma korisno i jedno je od najcenjenijih stabala u biljnom svetu, bilo kao sirovina u drvnoj industriji, bilo kao plodonosna biljka. Prosečno drvo oraha daje plod 45 godina.
Brzo krcanje
Među učesnicima Timočkih dana oraha u Vitkovcu bili su naravno i muškarci kojima je zapalo takmičenje u brzom lomljenju, čišćenju i mlevenju oraha, rečju programskom sadržaju nazvanom Takmičenje u trošenje oresi, kako se u knjaževačkom kraju, u žargonu, nazivaju orasi. Zanimljivo je bilo videti i kako ceđenjem nastaje ulje od oraha, koje mnoga domaćinstva u ovom delu Srbije proizvode za svoje potrebe.
Srbija peta u Evropi
U turističkoj ponudi opštine Knjaževac, uz nekoliko veoma popularnih manifestacija koje promovišu ne samo turističke, već i privredne i kulturne vrednosti toga kraja, Timočki dani oraha nesumnjivo treba da dobiju zapaženo mesto. Upućeni kažu pre svega zbog značaja podizanja rasadnika oraha i povećanja proizvodnje ovog kvalitetnog voća. Prema nekim procenama u Srbiji ima oko dva miliona stabala oraha, koja u proseku daju rod od oko 24.000 tona godišnje. Sve to je daleko manje od potreba naše zemlje. Ipak, Srbija se po proizvodnji oraha nalazi na petom mestu u Evropi i 22. u svetu.
U znak pažnje organizatoru manifestacije koja je po mnogima ispunila očekivanja i najavila neko novo vreme, bar kada je povećanje proizvodnje oraha u pitanju, kao mogućnosti za dodatni razvoj ovog pograničnog dela Srbije, jedan od meštana, Zoran Pantić, poznati maratonac iz Vitkovca, poklonio je svojoj mesnoj zajednici ikonu iz manastira Đunis. Poslužilo je i vreme, jer je sunce bilo izdašno tokom većeg dela dana.
