Obeležena godišnjica Pećke patrijaršije
Na Pravoslavnom bogoslovskom fakultetu večeras je svečano obeležena 90. godišnjica ponovnog uspostavljanja Pećke patrijaršije i šest decenija upokojenja patrijarha srpkog Gavrila Dožića (1871-1950), trećeg poglavara obnovljene Srpske crkve.
Duhovnu svečanost kojoj su prisutvovali patrijarh srpski Irinej sa arhijerejima, učesnicima redovnog prolećnog zasedanja Sabora Srpske pravoslavne crkve, otvorio je dekan Fakulteta episkop bački Irinej podsetivši na odluku Sabora donetu u Sremskim Karlovcima 1920. godine kojom je proglašena Ujedinjena autokefalna pravoslavna srpska crkva i podignuta na nivo patrijaršije.
Odluku o ujedinjenju po belom svetu raskomadane srpske crkve, kako je rekao, potvrdio je carigradski patrijarh Melentije patrijaraškim vaseljenskim tomosom kojim je 1922. godine kanonski ozvaničena crka Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.
Mitropolita crnogorsko-primorski Amfilohije je u svečanoj besedi posebno naglasio značaj ličnosti patrijarha srpskog Gavrila koji je imao velikog udela u stvaranju jedinstvene crkve razdeljene u tursko vreme silom istorisjkih prilika.
Prema rečima mitropolita Amfilohija, Gavrilo Dožić je, kao jedan od nosilaca jugoslovenske ideje, imao veliki uticaj na čitav sled događaja oko ujedinjenja Crnogorske mitropolije i Srpske crkve a potom i na dobijanje tomosa Carigradske patrijaršije.
"Učestvovao je u svim zbivanjima, ne kao posmatrač već ulazeći u oganj", rekao je mitropolit posebno podsetivši na njegovo učešće u događajima 27. marta 1941. godine i njegov govor srpskom narodu sa balkona Patrijaršije.
Patrijarh Gavrilo je bio uhapšen od okupacionih vlasti i ratno vreme je proveo u Rakovici, manastiru Vojlovica, Beču i logoru Dahau da bi "posle završetka Drugog svetskog rata preuzeo breme crkvenog života u okruženju bezbožnih vlasti".
Mitropolit Amfilohije najavio je i naučne skupove posvečene ovim temama, u Beogradu i manastiru Morača gde će biti otvorena i biblioteka koja će nositi ime blaženopočivšeg patrijarha Gavrila.
