Legenda o prazniku Mladenci

Praznik Četrdeset sevastijskih mučenika postradalih za hrišćanstvo u 4. veku, u vreme cara Likinija, obeležen je danas u hramovima Srpske pravoslavne crkve i u domovima mladih bračnih parova koji na ovaj dan praznuju Mladence.

U SPC je taj praznik sećanje na stradanje 40 rimskih legionara iz jermenskog grada Sevastije, koji se uprkos strogoj carskoj zabrani nisu odrekli ispovedanja hrišćanske vere. Predanje kaže da su, prema carskom naređenju, najpre bili kamenovani, ali da se kamenje vraćalo na one koji su ih bacali.

U "Prologu" vladike Nikolaja Velimirovića zapisano je da su bačeni u ledenu jezersku vodu i da su čudom preživeli do jutra, pa su ih vojnici cara Likija ubili i ponovo bacili u jezero. Hrišćani su naredne noći kradom sahranili njihove "mošti koje su u vodi sijale kao zapaljene sveće".

U Srbiji se na ovaj dan slave Mladenci koji se smatraju početkom proleća, a običaj je takođe da Mladence slave bračni parovi koji su se venčali posle prošlogodišnjeg praznika. U nekim krajevima prisutni su običaji i obredi vezani za vatru koja se pali za zdravlje ukućana i zaštitu od zlih sila. Etnolozi kažu da ova verovanja i običaji jasno ukazuju da praznovanje potiče iz najdubljih starina.