Naučnici tragaju za izgubljenom civilizacijom kod Prokuplja
Na neolitskom nalazištu Pločnik kod Prokuplja, arheolozi već 17 godina tragaju za "izgubljenom civilizacijom" iz neolita.
Reč je o velikom multidisciplinarnom istraživanju. Na osnovu najsavremenijih metoda u arheološkim istraživanjima, u kojima učestvuju devet institucija, četiri iz Srbije, ostale iz Engleske i Nemačke, pokazujemo tačne datume, hemijske sastave, ,fizičke karakteristike nekog predmeta, na osnovu svega možemo da rekonstruišemo život u neolitu.
Na osnovu materijalnih tragova života iz neolita, arheolozi su delimično rekonstruisali naselje, njegov društveni život i uređenje. U međuvremenu, na tom lokalitetu je napravljen arheološki park, koji uživo odslikava život iz neolita, kazala je Beti arheolog Julka Kuzmanović - Cvetković. Ona kaže da poseban značaj ima to što nalazi sa Pločnika potkrepljuju tezu da je metalno doba znatno starije nego što se dosad mislilo i da je metalurgija bakra bila prisutna na Pločniku još 5350. godine pre naše ere.
Arheološko nalazište Pločnik prostire se na površini od 120 hektara. Tim arheologa je došao do zaključka da je na tom mestu postojao praistorijski grad star 7,5 hiljada godina (period neolita, odnosno, mlađeg kamenog doba). Grad je imao nekoliko stotina kuća, potvrđuju otkrića nekoliko temelja i geofizička istraživanja.
U dva neolitska objekta su pronađeni ostaci peći za topljenje bakra. Svi nalazi sa ovog arheološkog lokaliteta pokazuju da su ljudi u to doba znali za topljenje bakra. Arheolog Julka Kuzmanović- Cvetković, kaže da je to ono što Pločnik izdvaja od svih ostalih neolitskih nalazišta. U neolitskom naselju Pločnik, 5.350. godine pre naše ere, kuće su bile grupisane, one za stanovanje su bile izdvojene od objekata koji su služili za proizvodnju. U tom naselju je postojala "industrijska zona" sa objektima gde se topio bakar, gde se tkalo, zatim za kovanje metalnog oruđa, za proizvodnju odeće od tkanina i kože.
Sve kuće su bile sagrađene od blata i drveta a pokrivene papratom ili slamom. U naselju su postojale i septičke jame, i to posebne za otpadni materijal topljenog bakra, za pepeo, kao i jame za smeće druge vrste.
Što se tiče društvenog uređenja, dominirao je matrijarhat. Do tog otkrića se došlo na osnovu velikog broja pronađenih statueta žena, i statueta koje su rađene u prirodnoj veličini. Žena je imala glavnu ulogu u kući i u tadašnjoj zajednici, ona je organizovala svakodnevni rad, rađala i starala se o domaćinstvu. Muškarci su se
bavili lovom i građevinom.
Na Pločniku je napravljan arheološki park, u kojem se nalazi pet kuća, potpuno identičnih onih iz neolita. Planira se i muzejska postavka, na samom ovom lokalitetu, sa istorijatom i legendama. Turisti će moći da vide kopije najznačajnijih predmeta, koje su arheolozi pronašli na Pločniku. Takođe će moći da vide i proces tkanja, topljenja bakra kao i izradu kamenih alatki, sve to u autentičnom stilu, onako kako se to radilo u neolitu, pre 7,5 hiljada godina.
Arheološka istraživanja na Pločniku vode Narodni muzej iz Beograda i muzej Toplica iz Prokuplja . Istraživanjima se priključio i UKL Univerzitet iz Londona, istraživanjima rukovode arheolozi Julka Kuzmanović- Cvetković I Dušan Šljivar.
