Svaki drugi ubica minimalno osuđen
Sudije u Srbiji su tokom 2008. i do oktobra 2009. godine nastavile da za najteža krivična dela ubistva, silovanja, trgovinu drogom u grupama izriču manje kazne i od minimuma predviđenog zakonom, pokazuju najnovije statistike Ministarstva pravde Srbije.
Tako je u tom periodu za krivično delo ubistva, gde je zaprećena kazna od pet do 15 godina zatvora, čak 63 odsto izrečenih kazni ispod zakonskog minimuma.
Za teška ubistva gde je predviđena kazna od 10 do 40 godina, čak 52 odsto kazni je ispod zakonskog minimuma.
Za teži oblik silovanja gde je kazna od tri do 15 godina, 50 odsto svih silovatelja je u okružnim sudovima kažnjeno ispod zakonskog minimuma. Za lakši oblik silovanja u opštinskim sudovima čak 100 odsto kazni je do zakonskog minimuma od godinu dana, iako je maksimalna kazna osam godina.
Za trgovinu drogom u grupi gde je zaprećena kazna od pet do 15 godina zatvora, čak 80 presuda je ispod zakonskog minimuma.
|
Za ubistvo 4,5 godine
Jedna od poslednjih presuda potvrđuje da se sudovi teško odriču stare prakse sa minimalnim kaznama. Tako je Viši sud u Zrenjaninu 21. januara osudio Ljubišu Milojkovića (29) iz sela Stajićeva u zrenjaninskoj opštini na četiri i po godine zatvora zbog ubistva komšije Mileta Jovanovića (40) posle kafanske svađe. Ubistvo se desilo 14. marta prošle godine u kafani "Stela rosa" u njihovom selu Stajićevu nakon što su se Milojković i Jovanović, koji su sedeli i pili zajedno, sukobili. Jovanović je išamarao Milojkovića koji je potom otišao kući po pištolj i ubio Jovanovića. |
"Po novim propisima za neka krivična dela je zabranjeno izricanje kazni ispod zakonskog minimuma ako je silovanje nemoćne osobe, ili deteta, otmica, iznuda, trgovina drogom, ljudima i krijumčarenje ljudi. Za sva krivična dela je zabranjeno izricati kaznu ispod zakonskog minimuma ako je u pitanju povratnik. Promenili smo i propise tako da više niko ko je pravosnažno osuđen ne može da izađe kada odsluži polovinu kazne, kako je bilo u starom zakonu, već mora najmanje da odsluži dve trećine kazne", rekao je Homen.
On ističe da je Ministarstvo uradilo svoj deo posla sa novim propisima, ali da je na sudijama da uzmu u obzir statistike i da više ne izriču minimalne kazne za najteža krivična dela.
"Kazne se mogu stalno povećavati donošenjem novih zakonskih odredaba, ali to nema smisla ako sudije ne uvide gde je problem", napominje Homen.
Profesor Goran Ilić sa Pravnog fakulteta u Beogradu navodi da osim što zakonodavac pooštri kazne, mora da obezbedi i dovoljno mesta i u zatvorima.
"U srpskim zatvorima prema evropskim standardima može da bude 4.500 zatvorenika, a krajem 2009. bilo ih je više od 11.000, i taj broj stalno raste. Svi oni koji su osuđeni za neka laka dela treba da se kažnjavaju sa alternativnim kaznama, da bi bilo mesta za one koji su počinili teška krivična dela. Ne može se zbog lakših saobraćajnih prekršaja ići u zatvor, jer mora biti mesta za ubice, silovatelje, dilere droge", objašnjava profesor Ilić.
Profesor Goran Ili objašnjava da će se nove, strože odredbe odnositi na sva krivična dela počinjena posle njihovog usvajanja u septembru 2009. godine.
Statsistika sudskih presuda od početka 2008. do oktobra 2009. -
Izrečene presude u Okružnim sudovima
| Obična ubistva - zaprećena kazna od pet do 15 godina zatvora | ||
| Do šest meseci 3 % | ||
| Od šest meseci do godinu dana 7 % |
| Od jedne do tri godine 27 % | ||
| Od tri do pet godina 26 % | ||
| Od pet do 10 godina 21 % |
| Od 10 do 15 godina 16 % | ||
| Teška ubistva- zaprećena kazna od 10 do 40 godina | ||
| Od šest meseci do godine 1 % |
| Od jedne do tri godine 15 % | ||
| Od tri do pet godina 10 % | ||
| Od pet do 10 godina 26 % |
| Od 10 do 20 godina 25 % | ||
| Od 30 do 40 godina 23 % | ||
| Silovanja - za lakši oblik zaprećena kazna od dve do 10 godina |
| Do šest meseci 5 % | ||
| Od šest meseci do godine 21 % | ||
| Od jedne do tri godine 40 % |
| Od tri do pet godina 22 % | ||
| Od pet do 10 godina 12 % | ||
| Silovanja - za teži oblik zaprećene kazne od tri do 15 godina |
| Do šest meseci 15 % | ||
| Od šest meseci do godine 10 % | ||
| Od jedne do tri godine 25 % |
| Od tri do pet godina 25 % | ||
| Od pet do 10 godina 20 % | ||
| Od 10 do 15 godina 5 % |
| Razbojništva - zaprećena kazna od tri do 15 godina | ||
| Do šest meseci 2 % | ||
| Od šest meseci do godinu dana 18 % |
| Od jedne do tri godine 55 % | ||
| Od tri do pet godina 25 % | ||
| Preko pet godina Samo jedna presuda |
| Nasilje u porodici - zaprećene kazne od šest meseci do tri godine | ||
| Do šest meseci 53 % | ||
| Od šest meseci do godinu dana 40 % |
| Od jedne do tri godine 7 % | ||
| Nasilje u porodici - zaprećene kazne od jedne do osam godina | ||
| Do šest meseci 54 % |
| Od šest meseci do godinu dana 31 % | ||
| Od jedne do tri godine 15 % | ||
| Od tri do osam godina 0 % |
|
Nasilje u porodici - zaprećena kazna od tri do 12 godina |
||
| Izrečene su samo dve presude i obe su ispod zakonskog minimuma | ||
