I kineski jezik za srpske osnovce
Generacije koje su se školovale u doba SFRJ "gavarile su pa ruski". Na listi stranih jezika koje su osnovci učili bili su još engleski, francuski i nemački, a danas su u modi neki drugi jezici. Đaci vole italijanski i španski, ponegde se uči i grčki, a uskoro će u nekim školama početi da ovladavaju i kineskim znakovima.
Na listi jezika koje osnovci uče neprikosnoveno prvo mesto drži engleski. Danas gotovo svaki osnovac u Srbiji, zajedno sa slovima i brojevima, "sriče" i prve reči na engleskom. Zvanično, engleski uči 580.000 đaka osnovnih škola i to većina kao prvi jezik, od prvog razreda.
- Kao obavezni predmeti, prvi i drugi strani jezik, u školama su u ponudi i francuski, italijanski, španski, nemački i ruski. Ako postoje kadrovi i interesovanje roditelja da deca uče još neki jezik, on se uvodi kao treći, fakultativni, od trećeg razreda. Tako, na primer, postoje dve škole u Beogradu u kojima deca uče grčki jezik - objašnjava Vesna Fila, pomoćnik ministra prosvete i nauke.
Po interesovanju, posle engleskog sledi nemački jezik. Njega uči 87.000 osnovaca, a francuski 7.000 đaka manje. Četvrti na listi je ruski, sa 63.000 osnovaca koji ga uče. Moderni jezici u ponudi su u malom broju škola, pa tako časove italijanskog pohađa 8.000, a španskog 3.200 učenika osnovnih škola.
- Italijanski smo uveli pre desetak godina. Interesovanje je bilo ogromno. Do tada se kao prvi jezik učio engleski, a kao drugi ruski. Međutim, za kratko vreme italijanski je potpuno potisnuo ruski i sada sva odeljenja od petog razreda uče italijanski jezik - govori Vesna Baračkov, direktorka beogradske Osnovne škole "Petar Petrović Njegoš".
Koji će jezik biti u ponudi neke škole, zavisi od više faktora. Prema rečima Vesne
Možda i turski
Jezička moda u škole stiže i pravo sa televizije.
- Mediji imaju ubedljivo najveći uticaj, pa kada su, recimo, bile popularne latinoameričke serije, deca su htela da uče španski - kaže Vesna Fila.
- Ne bi bilo iznenađujuće i da sada, opet zbog serija, zatraže da uče turski jezik, dodaje ona. |
File, škola mora da ima nastavnika koji može da predaje neki jezik, ali i da postoji interesovanje roditelja i đaka.
- Ukoliko u školi već radi nastavnik koji je, recimo, završio italijanski jezik, a predaje engleski u nižim razredima, on može, ako ima zainteresovanih đaka, da zatraži odobrenje da drži nastavu italijanskog - objašnjava Fila.
Škola može da promeni jezik koji se u njoj uči samo kada, na primer, nastavnik ruskog ode u penziju, pa se većina izjasni da se uvede neki drugi jezik.
Dva strana jezika, po zakonu, uče se u svim osnovnim školama, ali ima i onih gde su jezici još više zastupljeni. U sedam osnovnih i pet srednjih škola u Srbiji organizovana je i dvojezična nastava, gde đaci deo predmeta slušaju na srpskom, a deo na stranom jeziku. Postoje varijante sa italijanskim, francuskim, nemačkim, mađarskim...
- Od 25 do 40 odsto nastave odvija se na stranom jeziku, a nastavnici za ovakve časove prolaze posebnu obuku - pojašnjava Fila.
Ovakve škole postoje u Beogradu, Novom Sadu, Gornjem Milanovcu, Staroj Pazovi, Subotici, Zrenjaninu... Jedna od njih je i novosadska gimnazija "Jovan Jovanović Zmaj", u kojoj prirodni smer ima francusko-srpsku nastavu.
- Za ovaj program odlučuju se, po pravilu, izuzetno dobri đaci. Ovo je druga generacija i imamo 15 đaka u programu. Problem je u tome što u celom Novom Sadu, u jednoj generaciji osnovaca, svega 100 do 150 đaka uči francuski - kaže direktor Radivoje Stojković. Ovaj projekat podržali su Francuski institut i Francuska ambasada.
U toku je i priprema projekta po kome će da počne učenje kineskog jezika u osnovnim školama. Moći će da se prijave škole iz cele Srbije, a posle pola godine Ministarstvo će napraviti presek interesovanja da vidi gde bi ovaj program trebalo da bude uveden na duže staze.
