Grešnicima brojne kazne
Crkveni sud Eparhije žičke trajno je isključio iz crkvene zajednice Miloja Stevanovića (62) iz Čačka zato što je na svom posedu pružio utočište raščinjenim monasima takođe raščinjenog vladike raško-prizrenskog Artemija. Željko Žugić Kotoranin, stručnjak za kanonsko pravo i crkveno zakonodavstvo, govori za "Vesti" o ustrojstvu i kaznenim merama crkvenih sudova SPC.
Kroz istoriju ko je sve bio kažnjavan na srpskim crkvenim sudovima?
-Trajno je, na primer, isključen Vasa Pelagić, a u novijoj istoriji jedan Srbin iz Trsta koji je čak i sahranjen bez opela. Carigradska patrijaršija je ekskomunicirala, odnosno anatemisala Miraša Dedeića koji je danas u Crnoj Gori. Dositej Obradović, koji je bio monah, sam je sebe lišio monaškog čina jer je napustio manastir.
Kako funkcioniše sudstvo u SPC?
-Ono je podređeno subjektima: za suđenje episkopima, sveštenim licima mirskog i monaškog reda, i za suđenje vernicima-laicima. Episkopima na prvoj instanci sudi Sinod, a na drugoj i poslednjoj Sveti arhijerejski sabor. Patrijarhu pak na jedinoj i konačnoj instanci sudi Sabor. Za suđenje patrijarhu i episkopima nisu nadležni crkveni sudovi SPC. Pravila i postupci važe za sveštenstvo oba reda i za vernike.
Šta se smatra crkvenim prestupom?
- Za sveštena lica to su prestupi protiv vere i učenja Crkve i prestupi protiv crkvenog poretka. Prestup je i nedolično vladanje, nepažljivo vršenje službe i nepridržavanje crkvenih naredbi. Kažnjavaju se i međusobne klevete sveštenih lica, kao i klevete koje sveštenik nanese verniku. Kod vernika laika kažnjavanju podležu prestupi protiv vere i učenja crkve, protiv crkvenog poretka i hrišćanskog morala.
Šta je zgrešio Miloje?
- Što se tiče prvostepene eparhijske sudske kazne protiv grešnog Miloja nategnuto se može staviti u kontekst da je on protiv crkvenog poretka. Konačnu reč o prvostepenim presudama sveštenstvu i laicima, nakon žalbe, daje Veliki crkveni sud SPC.
Kakve se kaznene mere izriču?
-Episkop može biti svrgnut ili privremeno suspendovan. Za ostala sveštena lica kazne su opomena, ukor, epitimija, premeštaj, privremena ili trajna zabrana sveštenodejstva, gubitak parohijske službe, lišenje svešteničkog čina, sve do isključenja iz crkvene zajednice.
A kazne za vernike?
Kada je reč o vernicima mirjanima, to je privremeno lišenje pojedinih prava i počasti u Crkvi i privremeno ili trajno isključenje iz crkvene zajednice. Većinu kazni izriče nadležni episkop. Privremeno ili trajno isključenje iz Crkve je u nadležnosti eparhijskog suda.
Saslušanje bez advokata
Da li optuženi ima pravo na odbranu i advokata? - Ima pravo da se brani, ali ne može na saslušanju da bude advokat. Advokat može da napiše odgovor na optužnicu. Niko ne može biti osuđen bez saslušanja, osim ako optuženi propusti da se odazove sudu.
Tužilac ne mora da bude pravnik
Veliki crkveni sud nije obavezan da potvrdi presude eparhijskih sudova. On može da ih ukine ili preinači, objašnjava sagovornik "Vesti". Na pitanje da li crkveni tužilac mora da ima pravničko obrazovanje, on odgovara:
|
