"Delije" - nekad heroji, danas huligani?!
"Delije", navijači beogradske Crvene Zvezde, danima se nalaze na "stubu srama" pošto su napravili haos na meču fudbalske reprezentacije Srbije u Đenovi, nakon koga se gotovo čitav naš državni vrh izvinjavao svojim italijanskim kolegama. Kako ljudi iz vlasti tako i brojni mediji smatraju ih sramotom i huliganima, a ne tako davno, zbog istih ili sličnih dela, nazivali su ih herojima i dodeljivali im priznanja utrkujući se za naklonost najvatrenijih pristalica "crveno-belih".
Zvezdine "Delije" poznate su po sloganima poput "Zvezda Srbija, nikad Jugoslavija" i svom neskrivenom nacionalizmu. Prvi su počeli javno da pevaju pesme koje slave Dražu Mihailovića i Jugoslovensku vojsku u otadžbini, zbog čega su se već krajem osamdesetih godina prošlog veka sukobljavali sa policijom.
Na utakmicama reprezentacije Jugoslavije zviždali su himni "Hej Sloveni" a pevali "Bože pravde", himnu koju su puštali sa svog razglasa na severu pred nekoliko utakmica FK Crvena Zvezda u evro-kupovima, mnogo pre nego što je ona ponovo postala zvanična himna Srbije.
Tuču "Delija" i zagrebačkih "Bad Blue Boysa" koja je prerasla u opšti haos na stadionu "Maksimir" 13. maja 1990. godine neki smatraju za svojevrsni početak rata u bivšoj Jugoslaviji.
Mnogi među "Delijama" kasnije su dobrovoljno otišli u ratove verujući da brane srpstvo, želeći da zaštite svoje sunarodnike od sudbine koja je njihove pretke stigla u Drugom svetskom ratu. Mnogi se iz njih nisu vratili.
Najvatreniji "Zvezdaši" su bili među prvima koji su se organizovano suprotstavili policiji u vreme Miloševićevog režima u kome su, pored gušenja demokratskih normi, videli i kontinuitet sa komunističkom politikom SFRJ, idejom jugoslovenstva, gušenjem srpstva itd. Protiv tog režima borili su se godinama na različite načine, a incidenti i tuče sa policijom bili su gotovo redovna pojava na svim utakmicama Crvene Zvezde.
Brojni pokliči i parole, poput "Ajmo, ajde, svi u napad", smišljene su među "Delijama" i prvi put su se čule na Zvezdinom severu, sa koga su se kasnije "prelile" na ulice i trgove Srbije i ulične proteste protiv Miloševićeve vlasti.
Probijanje kordona
Ivan Bogdanov, koji se smatra organozatorom nereda u Đenovi, bio je, prema pisanju beogradskih medija, jedan od najznačajnijih ljudi za probijanje policijskog kordona ispred Skupštine 5. oktobra 2000. godine. Smatra se da je učestvovao i u "zauzimanju" zgrade RTS-a tog dana, kao i u odnošenju oružja iz policijske stanice u Ulici Majke Jevrosime u Beogradu, te paljenju američke ambasade 2008. godine. |
U uličnim dešavanjima od 5. oktobra 2000. godine, "Delije" su imale jednu od ključnih uloga zbog čega su im se već sutradan, sa bine postavljene ispred skupštinskog zdanja u Beogradu, lideri tadašnjeg DOS-a javno zahvalili nazivajući ih "herojima demokratske revolucije" itd.
Na prvu sledeću "evropsku" utakmicu FK Crvena Zvezda, DOS-ovci su došli da "uzvrate podršku 'Delijama'", na šta su ovi ipak zapevali svoju već čuvenu pesmu "Nit Šešelja niti Draškovića, mi smo vojska Dragana Džajića".
Najvatreniji navijači Crvene Zvezde su, dakle, i ranije učestvovali u incidentima na stadionima i izvan njih, ali su zbog tih dela bili nazivani drugačijim terminima nego što se to danas čini.
Koliko je prikazivanje Zvezdine "Severne armije" tada bilo različito u odnosu na današnje možda najbolje ilustruje nagrada koju je za životno delo "Delijama" dodelila emisija "Ritam srca" radija B92, te njeno obrazloženje: "Momci koji su se 10 godina suprotstavljali režimu, tukli se sa milicijom dok su ostali spavali u svojim kućama. To su Delije".
Ipak, iako ih vlast i brojni mediji više ne tretiraju kao heroje ili zaslužne građane već kao huligane i organizovane kriminalce (a pojedinci im spočitavaju i pokušaj državnog udara i blokiranje evrointegracija Srbije), "Delije" tvrde da incidenti koje su izazvali nisu usmereni protiv državnog vrha već protiv čelnika FSS.
Oj, Kosovo, Kosovo...
Odnos prema Kosovu i Metohiji i srpskom stanovništvu koje je ostalo da živi u južnoj srpskoj pokrajini posebno je poglavlje u svakoj priči o "Delijama". Iako se poklič "Kosovo je srce Srbije" svakako ne može ekskluzivno pripisati navijačima Zvezde, sa severa "Marakane" prvi put se čulo horsko pevanje pesme "Oj, Kosovo, Kosovo" čija je popularnost kasnije dobila ogromne razmere.
Za razliku od mnogih kojima je "Kosovo je Srbija" samo mantra i prazna floskula za skupljanje političkih poena, "Delije" svoju ljubav prema Kosovu i Metohiji već godinama dokazuju i delima.
Na Kosovo su odlazili organizovano u različitim prilikama, bilo da je Zvezda tamo igrala neku utakmicu ili ne.
Uz sve loše i dobro što su radili, humanitarni rad najvatrenijih pristalica Crvene Zvezde verovatno je najsvetlija tačka u njihovoj istoriji, a svakako zavrednjuje izuzetno poštovanje.
"Delije" su organizovale nekoliko velikih humanitarnih koncerata u cilju obezbeđivanja sredstava za pomoć Srbima na Kosovu i Metohiji, kao i mnoštvo pojedinačnih akcija sa istim ciljem.
Prikupljanu humanitarnu pomoć gotovo su uvek sami odvozili onima kojima je namenjena, a sa sličnom praksom, kako kažu, ne nameravaju da prestanu. Naprotiv.
|
