Palio sela, ubijao Srbe
Tužilaštvo BiH podiglo je optužnicu protiv Atifa Dudakovića, ratnog komandanta Petog korpusa i još 16 pripadnika Armije BiH, zbog krivičnog dela "zločina protiv čovečnosti" počinjenih 1995. na području više opština. Reč je o događajima od 13. septembra do 10. oktobra 1995. godine tokom operacije Armije BiH "Sana 95".
Deo optužnice se bavi ratnim zločinima koje su snage pod komandom Dudakovića počinile nad sunarodnicima iz Autonomne pokrajine Zapadna Bosna u Cazinskoj Krajini.
U ovom periodu pripadnici Petog korpusa su bukvalno sravnili sa zemljom najmanje 200 srpskih sela na teritoriji opština: Bosanski Petrovac, Ključ, Bosanska Krupa, Sanski Most. Prema navodima iz podignute optužnice, Dudaković i njegovi potčinjeni odgovorni su za ubistvo najmanje 300 srpskih civila ili ratnih zarobljenika.
Procena MUP Republike Srpske je da je tada ubijeno mnogo više ljudi. Simo Tuševljak, viši inspektor u MUP RS, jedan od osnivača i čelnika posebnog odeljenja koje se u ovom ministarstvu decenijama bavi istragama ratnih zločina, za "Vesti", potvrđuje da je optužnica Tužilaštva BiH usledila posle višegodišnjeg upornog rada njega i njegovih kolega.
- MUP RS je još 2008. podneo krivičnu prijavu protiv generala Dudakovića i još 16 oficira Armije BiH za navedene zločine. U obimnoj dokumentaciji koju smo dostavili Tužilaštvu nalaze se i 32 DVD-a na kojima su audio i video-snimci zločina, uključujući i onaj kada Dudakovića pitaju šta da urade s nekim selom, a on odgovara "da ga spale, da se Srbi tu više nikada ne vrate". Akcija "Sana 95" upravo je prepoznatljiva po toj sistematičnosti da se Srbi više nikada ne vrate i to je i danas vidljivo. Mesta kroz koja su prošle Dudakovićeve jedinice većinom su avetinjski prazna, a srpskih povratnika je vrlo malo - ističe Tuševljak.
On govori i o snimku koji je RTS emitovao avgusta 2006, a prikazuje pripadnike Petog korpusa kako između 16. i 17. septembra pale srpska sela u Bosanskoj Krajini.
Na osnovu ovog video-snimka tadašnji predsednik i premijer RS, Dragan Čavić i Milorad Dodik podneli su Tužilaštvu BiH krivičnu prijavu protiv Dudakovića. Međutim, tek 12 godina kasnije podignuta je optužnica. U Tužilaštvu sada navode da će protiv Dudakovića biti saslušano čak 447 svedoka i šest stručnih veštaka, a biće priloženo i 1.100 raznih dokaznih materijala.
Prema podacima Komisije za traženje nestalih u Republici Srpskoj, u akciji Petog korpusa ubijeno je oko 870 srpskih civila i 400 vojnika. Dosadašnjim istragama na terenu pronađena je 21 masovna grobnica Srba.
Simo Tuševljak kaže da će veoma brzo biti podignute i optužnice protiv još nekih komandanata Armije BiH, a da će se na kraju jasno videti sistematičnost u planiranju organizovanju i vršenju etničkog čišćenja i ratnih zločina nad Srbima i to na celoj teritoriji predratne Bosne.
Najstarija žrtva 106 godina
Milivoje Ivanišević, direktor Instituta za istraživanje srpskih stradanja u 20. veku, navodi da su se snage Atifa Dudakovića "proslavile" najpre zatvaranjem, a zatim i ubistvom najstarijeg logoraša na svetu, Boje Kenjalo koja je ubijena u 106. godini.
- Ona je 1994. uhapšena u rodnom selu Račići kod Bihaća, a zatim odvedena u logor Luka, gde je ubijena krajem oktobra. Boja je najstarija žrtva svih ratova, uključujući i nemačke koncentracione logore u Evropi - navodi Ivanišević.
Telo ove nesrećne starice, srpska vojska je preuzela od pripadnika Petog korpusa Armije BiH, u razmeni koja je izvršena 1. decembra 1994. godine.
Video-snimci
Najmanje dva video-snimka direktno terete Durakovića i njegove jedinice za ratne zločine. Prvi je nastao 9. jula 1994, na kojima se vide pripadnici Narodne odbrane Autonomne pokrajine Zapadna Bosna, koje je zarobio Peti korpus. Dudaković, okružen vojnicima, pitao je gde su dva zarobljenika, a kad je dobio odgovor da su u kampanjoli, izdao je naredbu: "Streljati na licu mesta!"
Drugi amaterski snimak je iz okoline Gline i Dvora na Uni, 7. i 8. avgusta 1995. Na snimku se pripadnici vojnih formacija Crne mambe iz Hrvatske i odreda Hamze iz BiH najsurovije obračunavaju sa srpskim vojnicima i civilima koji tokom "Oluje" napuštaju Krajinu.
