Hrvati slave ubice moje majke
Dok je u beogradskoj crkvi Sveti Marko držan parastos za pobijene Srbe, dotle su ovog 9. septembra u Gospiću, predsednica Hrvatske, Kolinda Grabar Kitarović i ministar odbrane RH, general Damir Krstičević veličali "junačku akciju" hrvatske vojske, i s ništa manje entuzijazma pljeskali Mirku Norcu, hrvatskom generalu pravosnažno osuđenom za ratne zločine.
Obe strane su obeležavale 25 godina od događaja koji Srbi pamte kao "Krvavi septembar" u Lici ili kao akciju "Spržena zemlja", a Hrvati vojnu operaciju "Džep '93".
Dragan Pjevač, predsednik Upravnog odbora Koordinacije udruženja porodica nestalih, ubijenih i poginulih sa prostora bivše Jugoslavije, ističe da je trebalo samo četvrt veka pa da se potpuno zaborave ili amnestiraju zverstva koja su se tada odigrala u tri srpska sela Medačkog džepa koja su bila pod direktnom zaštitom Ujedinjenih nacija: Počitelj, Divoselo i Čitluk.
- Pre tačno 25 godina, 9. septembra započela je jedna od najkrvoločnijih i najmonstruoznijih akcija Hrvatske vojske u poslednjem ratu. U ranim jutarnjim satima napadnuta su ova tri sela i sledećih desetak dana je ubijeno sve što je imalo prefiks srpskog, bilo da su to ljudi ili životinje koje su Srbi držali. Tada je ubijeno ukupno 88 Srba. Od tog broja 36 su bili civili i to 17 starica - kaže naš sagovornik.
Zbog zločina nad Srbima u Medačkom džepu osuđeno je tek nekoliko pripadnika Hrvatske vojske, a među njima i Mirko Norac, komandant akcije.
- On je dobio šest godina zbog nesprečavanja, podržavanja i ohrabrivanja ubistava četiri civila i pljačkanje imovine te ubijanje i mučenje po jednog ratnog zarobljenika. Ovakva presuda je doneta i pored činjenice da je cela Hrvatska znala da je i hrvatsko rukovodstvo bilo zgroženo zločinima koji su prethodno počinjeni u Gospiću. Međutim, umesto da tada bude zatvoren, tadašnji ministar odbrane Gojko Šušak mu poverava akciju "Džep 93" - priča Pjevač.
Većina zločina ni u Gospiću ni u Medčkom džepu nikada nije rasvetljena. To je sudbina i ubistva Srba u Čitluku. Pjevač je tada ostao bez majke.
- Hrvatski vojnici su upali tog jutra i među prvima ubili moju majku Boju, koja je tada imala 68 godina. Pronašao ju je brat Dane 18 dana kasnije. Na grudima je imala prostrelne rane, nedostajalo je pola glave, jer je očigledno udarena nekim tupim predmetom, a tri prsta na desnoj ruci su joj odsečena. Na sličan način su stradali i svi drugi ne samo u Čitluku, već i u druga dva sela. Kada su na suđenju pitali jednog od žrtava zbog čega je bežao, on je bez dileme odgovorio: "Pa da ne bih bio zaklan" - kaže Pjevač.
Žene nabijane na kolac
Pjevač navodi još neka monstruozna ubistva koja su se tada događala.
- Jednom mladiću su ruke vezali za jedan automobil, a noge za drugi, a onda su pokrenuli motore. Drugog, koji je imao povređenu nogu, obesili su za onu drugu, zdravu i onda vežbali gađanje noževima. Nekoliko starica su naterali da uđu u kuće koje su zatim zapalili, neke su odvodili u podrume i tamo klali, a jednoj ženi su kroz vaginu proterali kolac. Žena je tako i izdahnula. Ovo što pričam nije nešto što sam čuo, to su sve izjave svedoka sa suđenja Norcu u Zagrebu - ističe Pjevač.
Jedno od tih svedočenja je ono penzionisanog policajca Steve Jovića (78), iz Karlovca, koji je tokom rata sa suprugom Anđelkom živeo u Divoselu.
I pored činjenice da su oba njihova sina bila u Hrvatskoj vojsci, neki drugi hrvatski vojnici su presreli Anđelku i nabili je na kolac. Telo joj je pronađeno 2000. godine u septičkoj jami u Obradović varoši u Gospiću.
I penzionisani pukovnik saniteta Hrvatske vojske Marko Jagetić potvrdio je na suđenju Norcu da je nakon akcije "Medački džep" bilo mnogo civilnih žrtava među lokalnim srpskim stanovništvom.
On je tada bio zadužen za asanaciju terena, ali i za razmenu tela sa srpskom stranom. Međutim, tvrdi, naređeno mu je da se ne predaju oni leševi koji su masakrirani.
- Leševi koji zbog tragova masakriranja nisu mogli biti razmenjeni, pokopani su bagerom u blizini Gospića ili bačeni u septičke jame - rekao je Jagetić, dodajući da Glavni štab nije zanimalo šta će biti s telima koja nisu išla u razmenu.
Uzalud prijava protiv Domazeta
Da bi se zadovoljila pravda, porodica Pjevač je pre nekoliko godina podnela krivičnu prijavu za ratni zločin hrvatskom državnom tužilaštvu protiv Davora Domazeta Loše, koji je naredio artiljerijske napade na Udbinu i Korenicu.
- Posle godinu dana smo videli na televiziji da ga je predsednica Hrvatske imenovala za savetnika. O kojoj pravdi onda pričamo? Neka im je svima sa srećom. Nije slučajno da ljudi beže iz takve države. Ne beže Hrvati samo zbog posla, već i zato što normalan um ne može da prihvati takav odnos države prema zločinima i zločincima - ogorčeno zaključuje Pjevač.
Farsa od suđenja
Prema podacima Veritasa, i dalje se traga za 11 nestalih u akciji Hrvatske vojske u Medačkom džepu.
Ovim zločinom se bavilo i Tužilaštvo Haškog tribunala koje je podiglo optužnice protiv četvorice hrvatskih generala: Rahima Ademija, Janka Bobetka, Mirka Norca i Petra Stipetića.
Ubrzo je ovo tužilaštvo odustalo od gonjenja Stipetića, a Bobetku nije ni uručena optužnica "zbog bolesti".
Predmet Ademi-Norac, Haški tribunal je u septembru 2005, prebacio u nadležnost hrvatskog pravosuđa. Domaća optužnica ih je teretila za ubistvo 28 civila i pet vojnika, te za uništavanje 300 različitih objekata, kompletno ubijanje stoke i trovanje bunara. Županijski sud u Zagrebu, u maju 2008, optuženog Ademija, vršioca dužnosti komandanta Zbornog područja Gospić, oslobađa svih optužbi, a optuženog Norca, komandanta operacije, osuđuje na sedam godina, da bi Vrhovni sud Hrvatske presudu smanjio na šest godina zatvora.
Za to vreme u zatvoru, Norac je završio fakultet, sagradio kuću, oženio se i dobio dvoje dece.
