Sporna prebivališta u Hrvatskoj: Srbi brisani po zakonu
U poslednjih pet godina iz evidencije prebivališta u Hrvatskoj izbrisano je oko 67.000 Srba, upozorio je Milorad Pupovac, predsednik Srpskog narodnog vijeća. U hrvatskoj vladi objašnjavaju da je to rezultat policijskih provera čiji je cilj bio da uvede red u evidencije. Ali, Pupovac tvrdi, izbrisani su i ljudi koji stalno žive u Hrvatskoj, kao i oni koji u njoj borave pola godine.
- Na primer sada u martu i aprilu osobe žive u Hrvatskoj i ostaju do oktobra ili novembra, a onda zbog loših uslova odlaze kući kod porodice koja se za njih može brinuti. Brisati takve ljude je protivno zakonu - kaže Pupovac.
Kakve su posledice toga videće se vrlo brzo jer se za mesec dana u Hrvatskoj održavaju lokalni izbori i jasno je da će srpska manjina izgubiti mnogo mesta u lokalnim parlamentima. Prebivalište je osnova za pravo kandidovanja i pravo glasa.
MUP Hrvatske navodi da je u zadnje tri godine iz evidencije prebivališta izbrisano 80.000 osoba, te da nemaju podatke o nacionalnoj pripadnosti. Brisanje je omogućeno izmenom zakona 2012. s ciljem uvođenja reda jer prebivalište sa sobom nosi i materijalna prava - poput prava na dečiji doplatak ili socijalnu pomoć.
Politički interesi za koji glas više ili pak brisanje kako bi protivnici dobili koji glas manje očito su još uvek važniji od namere da se spiskovi doista na najispravniji način dovedu u red.
Fiktivno prebivalište
Demografi procenjuju da bi fiktivno prijavljenih u Hrvatskoj moglo biti i do 400.000. Najviše ih je u pograničnim područjima, istoka Hrvatske, na jugu, mesta poput Vrgorca, Imotskog ili Makarske.
- Ljudi koji možda imaju fiktivno prebivalište će možda doći s busevima i hteti da iskoriste svoje biračko pravo, a zapravo ga nemaju, to nije korektno jer tamo ne žive - kaže Dragan Zelić iz GONG-a.