Sanacija ćuprije posle 444 godine
Ove godine navršava se tačno 444 godine od početka gradnje mosta Mehmed-paše Sokolovića na Drini u Višegradu koji je, kao zadužbina velikog vezira i srpskog deteta odvedenog u danku u krvi u Carigrad, bio građevinsko čudo tog vremena a danas je na Uneskovoj listi svetske baštine.
Toliko je godina i od otvaranja majdana sedre ili sige u Višegradskoj Banji materijala od koga je napravljen "most kome ravna nema", kako je napisao nobelovac Ivo Andrić u romanu "Na Drini ćuprija".
Završetak iduće godine
Rekonstrukciju starog mosta u Višegradu finansira sa pet miliona evra Razvojna agencija TIKA iz Turske. Gradnja ćuprije na Drini u Višegradu završena je 1577. godine. Planirano je da na svetlost dana, u septembru naredne godine, ponovo punim sjajem bljesne novo lice stare ćuprije na Drini.
Kada su stručnjaci i radnici firme ER BU iz Turske, pre tri godine, počeli sanaciju ćuprije, zatraženo je da se za popravku ograde i stubova starog mosta koristi kvalitetna sedra ili siga iz majdana u Višegradskoj Banji gde je kopana i 1571. godine.
Tako je majdan kod čuvenog hotela Vilina vlas u Višegradskoj Banji ponovo aktiviran i specijalne mašine su izrezale velike kamene blokove koji su transportovani u Čapljinu na rezanje i obradu da bi se ugradili u ćupriju. Radnici su tom prilikom otkrili još jedan izvor termalne lekovite vode u srcu majdana.
Penzonisani turistički radnik Duško Andrić kaže da je zapisano da su prilikom vađenja kamena za gradnju ćuprije na Drini 1571. godine, neimari čuvenog turskog arhitekte Kodže Mimara Sinana po čijim je projektima građen most na Drini, otkopali više izvora lekovite vode i na jednom od izvorišta sagradili turski hamam, kupatilo, koje je i danas u upotrebi.
- I Ivo Andrić je u romanu "Na Drini ćuprija" pisao da su seljaci pristizali iz Banje, vozeći kamen na volovskim zapregama, gde se kaže kako se na primitivan način sedra vadila i dovozila na volovskim zapregama do gradilišta gde su je majstori Dalmatinci klesali i pravili kamene blokove - kaže Duško Andrić.
Radnik turske firme ER BU Omer Bosankić priča da je, pre otvaranja majdana u Banji, pokušano da se sedra nabavi iz drugih kamenoloma u Bosni i Hercegovini ali se ovaj građevinski materijal pokazao vrlo loš i nije zadovoljavao standarde u građevinarstvu.
- Sedra iz Višegradske Banje je vrlo kvalitetna, postojana, otporna na vremenske prilike i što je najvažnije, da Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasleđa Republike Srpske i Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika i Unesko, traže da ćuprija nakon sanacije ima originalan izgled -rekao je Bosankić.
Blokove sedre danima, u dosad oštećenu ogradu mosta i na rampi građevine koja je nakon vekovnih popravki u potpunosti izgubila prvobitni izgled, postavljaju stručnjaci za stare mostove iz Turske koji su radili i na ponovnoj izgradnji mosta u Mostaru i sanaciji ćuprije u Konjicu.
