Sir koji je potonuo sa Titanikom
U Kraljevskoj nacionalnoj biblioteci Velike Britanije, koja raspolaže hiljadama originalnih rukopisa i zapisa iz raznih epoha čovečanstva, nalaze se i zapisi tragedije broda Titanik, koji je potonuo 15. aprila 1912. godine. Među prašnjavim dokumentima nalazi se i sećanje izvesnog ser Samjuela, rođenog 1854. godine, jednog od investitora izgradnje Titanika, u kome se opisuje njegov susret sa izvesnim Lambijem, trgovcem luksuzne robe koji je doputovao iz Rusije.
Prema zapisu koji je ser Samjuel ostavio nakon svoje smrti, a koji se sada nalazi u Kraljevskoj biblioteci Velike Britanije, Lambi je bio stariji čovek, sa brkovima i gustim obrvama. U Rusiju je došao sa južnog dela Balkana, zapadno od Skoplja, blizu granice sa Albanijom. Rođen je u selu sa razvijenim staočarstvom, sa puno ovaca i stoke koja je pasla na nepreglednim planinskim livadama.
Striženje ovacaIako se u Galičniku živi samo od maja do septembra, svakog leta uoči Petrovdana se organizuje tradicionalno nadmetanje u striženju i muženju ovaca s obaveznom degustacijom sira. |
Ser Samjuel je zapisao da mu je prilikom susreta sa Lambijem ovaj pričao o nekom trajnom, tvrdom žutom siru, koji bi se mogao naći i na trpezi velikog broda Titanik. Ta priča je zainteresovala Samjuela, pa je od Lambija naručio da mu donese taj čuveni sir. Lambi je istog trenutka otputovao u svoj rodni kraj, danas varošicu Galičnik, koja leži na planini Bistra, na nadmorskoj visini od 1.412 metara, a neka bačila gde su se napasale ovce nalaze se i na 2.000 metara nadmorske visine.
Ima podataka da je u to doba na samo u Galičniku bilo 150.000 ovaca. Lambi je na konje i magarce natovario vreće kačkavalja i preko planinskog masiva prešao u Albaniju i stigao u luku Drač. Odatle je brodom do Italije, a potom Francuske i preko Lamanša kačkavalj posle šest meseci dopremio do Engleske.
Kad je probao sir, Samjuel ne samo što se obradovao ekskluzivnom proizvodu, koji je prilično skupo platio, već je od svog novostečenog prijatelja Lambija kupio i drugu robu kojom je trgovao.
U zapisu Britanca, do koga su došli makedonski mediji, stoji da je 15 tona tvrdog sira bilo uskladišteno na Titaniku, gde je bio sastavni deo ekskluzivnog menija u brojnim salonima i terasama broda.
Jedan stanovnikGaličnik je selo koje se danas nalazi u sklopu nacionalnog parka Mavrovo i pod pod zaštitom je Uneska. U Galičniku se svake godine održava galička svadba po starinskim običajima. Selo je bilo potpuno napušteni jes su meštani odlazili trbuhom za kruhom u gradove. Sada su se neki i prilično obogatili i pokrenuli obnovu sela, gde su se nekad uzgajala brojna stada ovaca i pravio sir koji se sušio na suncu. Galičani na pečalbi dolaze samo leti u rodno selo, a zvaničan broj stanovnika koji ne odlaze ni zimi je - jedan!
Carigradski tefterSelo Galičnik se prvi put pominje u drugoj polovini 14. veka, da bi već 1493. godine u Timorskom tefteru, koji se čuva u Carigradu, bilo zapisano da je selo napušteno, ali se opet pominje u 16. veku. Neki tvrde da je selo staro 1.000 godina i da je mijačko pleme služilo cara Samuila. Osim ovaca, Galičani su gajili i konje, koji su im bili neophodni za transport, planinske koze i krave buše. |
Od trenutka kada je potonuo Titanik, mnoge tajne, zanimljivosti, tragične priče i neverovatne sudbine o putnicima su otkrivene, među kojima i ova o galičkom kačkavalju.
Inače, kako su "Vesti" već pisale, na brodu Titanik su se nalazila i trojica Makedonaca - Stojko Kajević iz sela Čučer na padinama Skopske Crne Gore nadomak makedonske prestonice, i braća Mile i Janko Smilevski iz planinskog sela Tresonče blizu Mavrova u opštini Rostuše. Oni se nisu poznavali, a zadesila ih je ista sudbina. Brodolom je preživeo jedino Stojko Kajević, koji je kasnije umro prirodnom smrću.
