Doktor za nemački
Neda Donat Krivokapić je prvi doktor nauka iz oblasti nemačkog jezika u Crnoj Gori. Nedavno je doktorirala na Filozofskom fakultetu u Nikšiću na temu "Nastava nemačkog jezika u Crnoj Gori 1865 - 1945". Za "Vesti" govori o svom istraživanju o upotrebi nemačkog jezika u Crnoj Gori.
Neda Donat Krivokapić je nemački naučila još dok je kao devojčica sa roditeljima živela u St. Georgenu u Švarcvaldu. Rođena u Hrvatskoj, u Crnu Goru je došla 1986, kada je počela da radi kao turistički vodič sa znanjem engleskog, nemačkog i češkog jezika. U Crnoj Gori se udala i dobila kćerku Viktoriju, koja studira turizam i ekonomiju u Novom Sadu. Neda Donat Krivokapić kao profesor nemačkog radi 27 godina, od čega dve decenije predaje na Fakultetu za turizam i hotelijerstvo u Kotoru.
- Nemački je prvo izučavan u školama u Boki Kotorskoj, koja je tada bila pod vlašću Austrougarske monarhije, pre bezmalo 150 godina. Inicijator uvođenja nemačkog jezika u crnogorske škole bio je knjaz Nikola Petrović početkom prošlog veka. Knjaz je odigrao važnu ulogu kod uvođenja nemačkog jezika u cetinjsku gimnaziju.
- Po nastavnom planu koji je važio od školske 1902/1903. godine, nemački se učio od drugog do osmog razreda gimnazije. Učenje nemačkog jezika značilo je stvaranje mogućnosti za slanje maturanata na studije u zemlje nemačkog govornog područja, na renomirane univerzitete - u Grac, Beč, Lajpcig, Jenu, Hajdelberg...
Između dva svetska rata nemački je bio mnogo više zastupljen u crnogorskim školama nego danas.
- Izučavan je u čak 11 od 12 tadašnjih gimnazija. Do kraja Drugog svetskog rata nemački je bio jedan od obaveznih stranih jezika. Nakon rata u većem obimu počelo je izučavanje ruskog i francuskog. Kasnije je engleski zamenio ruski, a nemački se vratio tek u neke škole.
Naučila i vijetnamskiDok je studirala češki i nemački na Karlovom univezitetu u Pragu, Neda Donat je završila i studije vijetnamskog jezika. |
- Zapravo, u školi su se učili oni jezici za koje je škola imala nastavni kadar. Učenje nemačkog jezika prethodnih decenija nije bilo srazmerno poseti turista sa nemačkog govornog područja, mislim prvenstveno zato što nije bilo dovoljno nastavnika nemačkog.
Preko jezika se šire i kulturni duhovni uticaji dotične države.
- Otkrila sam da je u Crnoj Gori u raznim bibliotekama bilo mnogo knjiga na nemačkom jeziku. Kralj Nikola je posedovao skoro sva dela Getea, Šilera i Lesinga na nemačkom jeziku. U cetinjskoj Čitaonici 1879. godine moglo se naći čak šest listova na nemačkom jeziku, a kasnije je taj spisak dupliran. Petar, najmlađi od tri sina knjaza Nikole, pohađao je internat u Hajdelbergu, a državnu maturu je položio u Štutgartu.
Mnogima nije poznato da je prestolonaslednik Danilo bio oženjen nemačkom princezom Jutom fon Meklenburg-Strelic ili da je kraljica Milena 1891. operisala žuč u Hajdelbergu. Ovakvih i sličnih primera ima još mnogo.
