Sabor zabrinut zbog stanja SPC u regionu

Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve izrazio je zabrinutost zbog stanja na Kosovu i Metohiji, teškoća kroz koje prolaze Mitropolija crnogorsko-primorska i Republika Srpska i SPC u Bosni i Hercegovini, kao i zbog odnosa makedonskih vlasti prema Ohridskoj arhiepiskopiji.

U saopštenju Sabora, posle dvonedeljnog majskog zasedanja, navodi se da posebnu zabrinutost u dušama članova Sabora izaziva nepostojanje uslova za povratak prognanih i izbeglih sa Kosova i Metohije, kao i novo ugrožavanje srpske imovine i domova i nemogućnost obnove više od stotinu porušenih hramova...

Zabrinutost zbog Kosmeta: Manastir Gračanica

Sabor je od državnih organa Crne Gore zatražio da poštuju sopstveni Ustav, kao i prava svake crkve i verske zajednice, pa i SPC, zajamčena domaćim i međunarodnim zakonima.

"Bila bi zaista velika bruka i sramota da se po ta prava i po pravdu mora ići u Brisel, Strazbur ili Vašington", navodi se saopštenju.

Sabor SPC, takođe, traži od svih - kako domaćih političkih struktura tako i od relevantnih stranih činilaca i centara odlučivanja - da poštuju Dejtonski sporazum i da tako grade dugoročni mir u BiH.

Ugrožavanje verskih prava u Crnoj Gori

Kada je reč o Crnoj Gori, Sabor je s posebnom pažnjom razmotrio ozbiljne teškoće sa kojima se suočavaju Mitropolija crnogorsko-primorska i ostale eparhije SPC koje deluju u toj državi.

Posebno se ističu pretnje da će biti srušena Crkva Svete Trojice na planini Rumiji; rušenje Hrama svetog Aleksandra Nevskog i Svete Gospođe na Svetom Stefanu;

protivpravna namera da se Crkvi oduzmu hramovi na Ćipuru i na Kruševcu, ali i izjava sa, kako se navodi, najvišeg državnog mesta kojom se SPC osporava i pravno postojanje i pravo na postojanje u Crnoj Gori.

Javno izražene ambicije pojedinih crnogorskih političara da uređuju crkvena pitanja i da pritiscima, čak preteći silom, manipulišu identitetom i ustrojstvom Pravoslavne crkve u Crnoj Gori, sa neskrivenom željom da je učine instrumentom svojih političkih zamisli, programsko opredeljenje vladajuće crnogorske stranke Demokratske partije socijalista da agresivno oblikuje crkveni život pravoslavnih hrišćana u Crnoj Gori, kako ističe Sabor, predstavlja ugrožavanje elementarnih ljudskih prava i verskih sloboda.

To predstavlja poricanje sekularnog karaktera države Crne Gore i odbacivanje demokratskog načela odvojenosti Crkve i države, kao i otvoreno uvođenje davno prevaziđene socijalne kategorije, kategorije građana drugog reda, i to na osnovu verske i etničke pripadnosti, navodi Sabor.

Građani RS imaju pravo na referendum

Učesnici Sabora su, takođe, izrazili zabrinutost zbog teškoća kroz koje prolazi Republika Srpska, a samim tim i SPC u Bosni i Hercegovni. Sabor je, kako se navodi, uveren da i građani Republike Srpske, poput građana u savremnim demokratskim državama uopšte, imaju pravo na slobodno plebiscitarno izjašnjavanje o pitanjima koja smatraju važnim, jer je to pravo najizrazitiji, ako ne i jedini primer neposredne demokratije.

Progon Ohridske arhiepiskopije

Najviše zakonodavno telo SPC je konstatovalo da, uprkos kritikama međunarodnih organizacija da krše verske slobode i ljudska prava, vlasti u Makedoniji istrajavaju na progonu kanonskog arhiepiskopa ohridskog Jovana i odbijaju da registruju Ohridsku arhiepiskopiju, autonomnu Pravoslavnu crkvu koja je u punom jedinstvu sa svim pravoslavnim crkvama u svetu.

Saborski oci najoštrije osuđuju nedavno nasilničko ponašanje prema jednom arhijereju, sveštenomonasima i vernicima Ohridske arhiepiskopije, i to za vreme vršenja bogosluženja u Kavadarcima koje je, kako se navodi, bilo podstaknuto i naručeno od jednog tamošnjeg episkopa u raskolu.

Reorganizacija eparhija

U saopštenju se navodi da je Sabor izvršio reorganizaciju i arondaciju pojedinih eparhija u Srbiji, u Evropi, u Americi i u Australiji, a većina upražnjenih episkopskih katedri je popunjena, dok su za neke, do daljnjeg, postavljeni episkopi administratori.

Odloženo je, do daljnjeg, izdvajanje novih eparhija iz Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke, kao i obnova Raške eparhije, dok se ne steknu neophodni uslovi za to.

Sabor je pozdravio vraćanje verske službe u Vojsku Srbije, kao i odluku države o vraćanju crkvenih knjiga.

Za nove članove Sinoda izabrani su episkopi sremski Vasilije, bački Irinej, šumadijski Jovan i budimljansko-nikšićki Joanikije.