Više od 400 Hrvata držano u logoru u Nišu
Jugoslovenska narodna armija (JNA) držala je tokom rata u Hrvatskoj, prema podacima hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe, više od 400 hrvatskih civila i vojnika u zatvoreničkom logoru u Nišu, gde je stradala najmanje jedna osoba, piše Balkanska regionalna istraživačka mreža (BIRN).
Predsednik Komisije za nestala lica Srbije Veljko Odalović potvrdio je da je nakon ekshumacije na niškom groblju u julu 2010, kada je otkriveno deset tela, "nesporno utvrđeno da je jedno telo najdirektnije vezano za lica iz Hrvatske koja su 1991. bila u sabirnim centrima na teritorijama Srbije i deo njih je bio privremeno smešten u Nišu."
Ekshumacija
Ekshumacija je izvedena na zahtev hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe, a jedno telo je identifikovano kao Petar Mesić, sa hrvatskog spiska nestalih osoba, dok je autopsija u toku za ostalih devet tela koja su sahranjena bez ličnih dokumenata, te nije jasno da li i ona potiču iz Hrvatske.
"Utvrdili smo da je sahranjen Petar Mesić sa te liste, doveden s teritorije Hrvatske i završio u Nišu, gde je smrtno stradao, i sada smo njegovo telo predali hrvatskoj strani", kaže Odalović, koji dodaje da se i za preostalih devet tela pretpostavlja da mogu biti dovedena u vezu sa sukobima na području bivše Jugoslavije.
Ratni zločin
Hrvatsko udruženje "Vukovar 1991" je 2008. Tužilaštvu za ratne zločine Srbije predalo prijavu protiv nepoznatih osoba zbog počinjenog krivičnog dela ratnog zločina protiv ratnih zarobljenika u nekoliko logora, uključujući logor u Nišu, a zamenik srpskog tužioca za ratne zločine Bruno Vekarić potvrdio je da je pretkrivični postupak u toku, prenosi BIRN.
"Imamo neka nova saznanja koja se u najvećoj meri odnose na prikrivanje ovog zločina, a najviše podataka za sada smo prikupili za centre Stajićevo i Begejci", kaže Vekarić, koji objašnjava da tužilaštvo još čeka da policija odradi svoj deo posla, a da će istraga biti pokrenuta kada tužilaštvo bude imalo potencijalne osumnjičene za neko od krivičnih dela iz korpusa ratnih zločina.
Logori i zatvori
Predsednik hrvatske Komisije za nestale i zatočene osobe Ivan Grujić rekao je da je najmanje 447 hrvatskih državljana prošlo kroz sistem razmene u Nišu, gde su bili zarobljeni u vojno-istražnom zatvoru i kazneno-popravnom domu, a gde su premešteni uglavnom pošto su logori u Begejcima i Stajićevu u Vojvodini zatvoreni 1991. godine.
Grujić objašnjava da su na prostoru bivše Jugoslavije 1991. i 1992. postojali logori i zatvori koji su činili jedinstveni sistem pod zapovedništvom JNA, a bilo ih je na području Srbije, BiH, Crne Gore i na okupiranom području Hrvatske.
"U svim tim zatvorima u Srbiji su se događala psihička i fizička zlostavljanja, bez izuzetka", kaže Grujić i dodaje da su logori zatvoreni kada je međunarodna zajednica počela s jačim monitoringom i pritiskom.
Vojnika - 52 odsto
Hrvatska Komisija navodi da je iz tih zatvora od decembra 1991. do avgusta 1992. razmenjeno ukupno 7.666 osoba - 219 maloletnika, 932 žene i 424 osobe starije od 60 godina, kao i da je bilo 46 odsto civila, 52 odsto vojnika, dok za ostale nije utvrđen status.
S druge strane, Županijski sud iz Osijeka tvrdi da je najmanje 21 hrvatski zarobljenik ubijen u srpskim logorima za zatvorenike.
