Tek danas definitivno pala “Gvozdena zavesa“
Rušenjem “Berlinskog zida“ ni izdaleka nisu pale sve “zavese“ između, hladnim ratom podeljenih, evropskih zemalja.
Ovo zbog toga što su se Austrija i Nemačka, koje se prostiru neposredno uz liniju razdvajanja dva ideološki razdeljena dela Evrope, više od decenije opirale da ispoštuju osnovni princip EU o “slobodnom kretanju ljudi i roba“. Nije pomogao ni prijem osam zemalja bivšeg “lagera“ 2004. godine u “punopravno“ članstvo u najveću evropsku integraciju.
Prvi maj 2011. godine ući će u evropsku istoriju kao datum kada je definitivno pala tzv. “želežna zavesa“ koja je, ne samo simbolično, gotovo pola veka, fizički i ideološki, razdvajala zemlje demokratskog zapada od zemalja “istočnog lagera“.
Danas je, naime, okončan nemački i austrijski moratorijum na primenu principa o “slobodnom kretanju ljudi i roba“ na prostoru cele Evropske unije, ustanovljen 2004. godine, kako radnici te godine primljenih zemalja u članstvo EU, ne bi “nagrnuli“ na tržište rada zemlja iz najbližeg susedstva, koje se protežu uzduž nekadašnje, bodljikavom žicom podignute, “Gvozdene zavese“.
Tim moratorijumom, građani, pre svega radnici, Poljske, Slovenije, Češke, Slovačke, Mađarske, Letonije, Litvanije i Estonije, bar u ove dve zemlje, imali su, kako su se, s pravom, zbog toga osećali, status drugorazrednih članica najveće evropske asocijacije u odnosu na 15 ranijih članica, iako je to bilo u suprotnosti sa principima na kojima Unija počiva.
Od danas i u te dve “najupornije“ stare članice EU, radnici ovih novih zemalja članica mogu bez ograničenja i specijalnih dozvola, kao i državljani njihovih zemalja, konkurisati na radna mesta otvorena na celom prostoru asocijacije, čime su dobili prednost u odnosu na radnike zemalja koje nisu njene punopravne članice.
Bezrazložna strahovanja
Od navale “istočnih radnika“ se i dalje pribojavaju više u Austriji nego u Nemačkoj, u strahu da se put do radnih mesta njihovih državljana ne iskomplikuje, posebno u uslovima još uvek postojeće globalne ekonomske krize.
Iz Nemačke, međutim, stižu manje zabrinjavajuće reakcije, s obzirom na postojanje deficitarnih profesija koje do sada nisu “prezasitile“ njihovo tržište rada.
Tako jedan od vodećih čeških dnevnih listova, “Lidove novini“, danas prenosi “trebovanje“ velikog broja nemačkih firmi za zapošljavanje građevinskih radnika, mašinskih tehničara, kuvara i drugih.
Objavljen je i cenovnik, odnosno platni start za pojedine profesije, prema kojem bi mašinski tehničari u Nemačkoj mogli mesečno zarađivati blizu 3.000 evra,
građevinski radnici 2.000, koliko u Nemačkoj mogu da zarađuju “deficitarne“ negovateljice i kuvari.
Spisak potrerbne radne snage je, prema rečima portparola Nemačko-češke trgovinske i industrijske komore Hansa Lahmana mnogo širi, sudeći po sve češćem obraćanju nemačkih agencija za zapoošljavanje koje pomažu firmama da nađu potrebnu radnu snagu na, od danas za “istočnjake“ slobodnom nemačkom i austrijskom tržištu.
Ostale članice EU imale su mnogo kraće moratorijume, među kojima je, gotovo bez vremenskog ograničenja, bila Velika Britanija, odakle su ubrzo počele da stižu informacije da sa evropskog istoka nije ni približno veliki pritisak kakav se očekivao.
Najmanji pritisak na tržište rade starih članice EU, prema ekspertima, može se očekivati iz Slovenije gde čak šta više, na “privremeni rad“ dolaze posebno radnici iz južnih delova Austrije.
Teže za naše radnike
Međutim, bez obzira što Evropska služba za zapošljavanje (EURES) trenutno “pod hitno“ traži radnike za 370 hiljada radnih mesta, a za Austriju popunjavanje 35.000 otvorenih radnih mesta, potpuno otvaranje tržišta rada na celom prostoru EU i za radnike osam zemalja članica, moglo bi, razumljivo, znatno otežati zaposlenje radnicima iz evropskih zemalja koje, još uvek, nisu članice Evropske unije, pre svega za radnike sa prostora zapadnog Balkana koji, po tradiciji, pored Francuske, najčešće traže posao upravo u Nemačkoj i Austriji.
Inače, u periodu od 2004. do 2011, na prostor 15 starih članica EU naselilo se ni manje ni više nego 19 miliona, pre svega, ekonomskih emigranata iz celog sveta.
Otvaranje tržista rada u neposrednom susedstvu, u Češkoj, Slovačkoj i Poljskoj su se najviše obradovale građevinske firme koje od danas mogu mnogo lakše konkurisati na ove poslove, pod znatno povoljnijim uslovima. Ovo zbog toga što ugovorene poslove u Nemačkoj i Austriji mogu realizovati sa radnom snagom iz vlastitih zemalja, koja je osetno jeftinija od one koju su morali angažovati u tim zemljama.
U novoj situaciji firme sa istočnog unijskog prostora moći će konkurisati i za izvođenje javnih radova, što je do sada bila privilegija samo “staroevropskih“ firmi.
Pesimisti, međutim, upozoravaju, da “istočne radnike“ ni u najbližem susedstvu, ne čeka “med i mleko“ što potvrđuju današnje prvomajske demonstracije u Nemačkoj i Austriji koje upozuoravaju na ne baš zavidan položaj tamo zaposlenih.
