Danas je Mitrovdan: Zašto treba da ostanete kod kuće?
Vernici i Srpska pravoslavna crkva slave danas praznik Svetog Dimitrija Solunskog, u narodu poznat kao Mitrovdan, u znak sećanja na stradanje i smrt tog svetitelja. Slave ga Srbi, Rusi i Grci. Verovanje kaže da ostanemo kod kuće.
On je zemaljski život okončao u tamnici 306. godine kao borac za hrišćansku veru, a do kraja života ostao je solunski vojvoda.
Dimitrije je rođen u Solunu u trećem veku za vreme cara Maksimilijana (240-310), koji ga je postavio za vojvodu, nadajući se njegovoj odanosti u progonu hrišćana. Kada je od cara dobio naređenje da progoni hrišćane, on se na to nije obazirao već je javno propovedao hrišćanstvo.
Ostanite kod kuće
Postoje mnogobrojna narodna verovanja vezana za Mitrovdan, među kojima i ono da bi tog dana trebalo ostati kod kuće, jer ko to ne učini, cele godine će noćiti po tuđim kućama. Poznato je i da su se na Mitrovdan hajduci razilazili i odlazili da prezime kod jataka, da bi se opet sastali na Đurđevdan. U narodu se kaže "Mitrov danak, hajdučki rastanak, Đurđev danak, hajdučki sastanak".
Cara su obavestili o neposlušnosti Dimitrija, koji je preobraćao narod u hrišćanstvo.Dimitrije je javno, pred carem, priznao da je primio Hristovu veru, zbog čega ga je car utamničio. U tamnici je mučen i pogubljen.
Prema predanju, u zatvorskoj ćeliji ubili su ga vojnici, koji su ga zatekli u molitvi. Oni su ga iz daljine gađali kopljima, jer nisu smeli da mu priđu.
Solunski hrišćani su ga tajno sahranili, a na mestu njegovog groba kasnije je podignuta crkva. Sveti Dimitrije je proglašen zaštitnikom grada Soluna.
Crkveni spisi navode da se Sveti Dimitrije mnogo puta javljao i spasavao grad od zemljotresa i nesreća. I danas se veruje da je čudotvorna snaga njegovih moštiju izlečila mnogobrojne bolesnike. Veruje se i da pomaže svakome ko prizove njegovo ime.
Prema narodnom predanju i žitijima svetaca, Dimitrijev grob je odisao bosiljkom i smirnom, pa je zato taj svetac nazvan Mirotočivi.
Zaštitnik Sibira
Svetog Dimitrija s velikim poštovanjem, pored Grka i Srba, slave i Rusi. Njegov kult je počeo da se širi u Rusiji u 12. veku, a godine 1581. izabran je za zaštitnika Sibira.
Kult Svetog Dimitrija veoma je živ i kod Srba, a u srednjovekovnoj Srbiji posvećeni su mu mnogobrojni hramovi, uključujući i crkvu u Pećkoj Patrijaršiji i kapelu u manastiru Visoki Dečani.
Sveti Dimitrije predstavljen je na freskama srednjevekovnih manastira u redu svetih ratnika koji su propovedali i borili se za hrišćansku veru.
Jedna od najlepših predstava Svetog Dimitrija nalazi se na Kosovu i Metohiji, u manastiru Dečani, čiji su ktitori Stefan Dečanski (srpski kralj od 1321-1331) i car Dušan (1308-1355). Svetitelj je oslikan u ratničkoj opremi sa štitom i šlemom, pored Svetog Đorđa.
U srpskoj crkvi je više od 120 hramova posvećeno svetom Dimitriju, među kojima je i nova crkva u beogradskoj opštini Novi Beograd.
Njegov lik nalazi se od 1388. godine na grbu Sremske Mitrovice gde se, takođe, veoma poštuje ovaj svetitelj.
