Nameštaljka ili "nikad ne otpisuj Nemce“

Senzacionalna pobeda Nemačke u duelu za šampionski trofej nad Mađarskom, bez dileme najboljim svetskim timom u tom trenutku, neubičajen, pa čak i apsurdan format takmičenja, izuzetno efikasna igra većine učesnika i činjenica da prvi put nijedna ekipa nije bojkotovala turnir doprineli su da Svetsko prvenstvo u Švajcarskoj 1954. godine nadmaši sva prethodna.

Učešće na prvenstvu obezbedilo je 16 reprezentacija, koje su raspoređene u četiri grupe. Uoči turnira žrebom su određeni nosioci, u svakoj grupi su bila po dva takva tima, koja nisu mogla da se sastanu među sobom, dok su ostale ekipe igrale mečeve samo sa nosiocima.

Svaka ekipa je, dakle, morala da odigra samo dva meča u grupi, a u slučaju da su timovi imali isti broj bodova igrao se novi meč između tih protivnika, bez obzira na gol razliku i broj postignutih pogodaka.

Plasman u četvrtfinale nakon odigravanja baraž utakmica obezbedile su selekcije domaćina Švajcarske i Nemačke, koja je kasnije postala svetski šampion. Za razliku od prethodnog prvenstva, u prvoj fazi takmičenja nije bilo senzacionalnih iznenađenja, pa su svi nosioci, osim Francuske i Italije, obezbedili plasman među osam najboljih. U utakmicama za plasman u polufinale najinteresantniji je bio duel Mađarske i Brazila, koji su novinari okarakterisali kao „finale pre finala“.

TV prenos Prvi put u istoriji Mundijala televizija je prenosila ceremoniju svečanog otvaranja i prvi meč na turniru. Na turniru u Švajcarskoj igrači su uveli praksu da po završetku mečeva razmenjuju dresove.

Mađarska „laka konjica“, jedna od najboljih ekipa u istoriji svetskog fudbala, predvođena vojnim majorom Ferencom Puškašom i narodnim poslanikom Jožefom Božikom, posle velike borbe, u izuzetno grubom i incidentnom meču eliminisala je Brazil sa 4:2. Po završetku susreta izbila je opšta tuča u svlačionici pobedničkog tima, nakon koje su mađarski selektor Gustav Sebeš i prvotimac "karioka“ Pinjeiro završili u bolnici.

Austrija je u utakmici sa 12 golova, najefikasnijoj u dosadašnjoj istoriji Mundijala, eliminisala domaćina švajcarsku, Zapadna Nemačka bez većih problema Jugoslaviju, dok je branilac šampionske titule Urugvaj deklasirao Englesku.
Najbolja utakmica prvenstva, koju hroničari ubrajaju i u jednu od najboljih svih vremena, odigrana je između Mađarske i Urugvaja. Fantastični Mađari, kojima je to bio 32. uzastopni međunarodni meč bez poraza, u polufinalu su Urugvaju naneli prvi mundijalski poraz i kao apsolutni favoriti stigli do završen utakmice.

Do odlučujućeg meča za titulu prvaka Nemačka je stigla nakon lake pobede nad Austrijom od 6:1, a u duel sa mađarskim fudbalskim čarobnjacima ušla je sa bremenom teškog poraza od 8:3 u prvoj fazi takmičenja, bez obzira što taj susret Nemci nisu odigrali u najjačem sastavu. Na stadion u Bernu, čiji je zvanični kapacitet bio oko 45.000 gledalaca, ušlo je čak 60.000 ljudi, a prvi dobar znak za Nemačku predstavljala je kiša koja je počela da pada.

Kiša golova   Sa 5,38 postignutih golova po meču Mundijal u Švajcarskoj je najefikasniji od svih dosadašnjih. Fantastični mađarski tim na pet utakmica postigao je čak 27 golova, što predstavlja skor koji niko do sada nije uspeo da nadmaši.

Najbolji igrač tog tima Fric Valter, koji je tokom Drugog svetskog rata oboleo od malarije, teško je trčao po vrućem i sparnom vremenu, pa su „panceri“ najbolje rezultate postizali kada je padala kiša zbog, kako su tada pisali nemački novinari, „Valterovog vremena“.

Mađari su već posle osam minuta poveli sa 2:0, pa se činilo da „Zlatna boginja“, pehar namenjen svetskom šampionu, sigurno prelazi u njihove ruke. Nemci se, međutim, nisu predavali i za samo deset minuta uspeli su da anuliraju prednost protivnika, a onda su golom Helmuta Rana šest minuta pre kraja stigli do velike pobede, koja je u fudbalskoj istoriji zabeležena i kao „čudo u Bernu“.

U finišu susreta najbolji svetski fudbaler tog doba Puškaš postigao je izjednačujući gol za Mađarski tim, ali ga je engleski sudija Viljem Ling poništio, što je bio povod da se kasnije otvori niz drugih spekulacija o načinu na koji je nemačka stigla do šampionskog trofeja.

Mađari su, naime, posle meča, tvrdili i da je njihov golman đula Grošič fauliran kod izjednačujućeg gola Nemača, što je dosta kasnije potvrdio i video snimak, kao i da su njihovi protivnici uzeli doping u poluvremenu.

Prvi poraz Urugvaja   Dvostruki svetski šampion Urugvaj tek na petom Mundijalu doživeo je svoj prvi poraz. U polufinalu, u meču koji mnogi smatraju za najbolji susret svih dosadašnjih svetskih prvenstava branioci šampionske titule, izgubili su, posle produžetaka, od Mađarske sa 4:2. Južnoamerički tim bio je pobednik prvog i četvrtog nadmetanja za titulu prvaka sveta, dok je bojkotovao šampionate organizovane 1934. i 1938.

Pojedini nemački istoričari sporta početkom ovog veka izvodili su dokaze da su izabranici selektora Sepa Herbergera u poluvremnu finalnog duela uzeli injekcije vitamina „C“, koje su dobili od sovjetskog sportskog lekara.

Odlazeći predsednik FIFA Francuz Žil Rime lakonski je odbacio optužbe Mađara i izneo konstataciju, koja je aktuelna i u danšnjem fudbalu, a po kojoj „nikada ne treba otpisivati Nemce“. Neočekviani poraz, prvi posle četiri godine i jednog meseca, Mađarima je teško pao. Kuću selektora Gustava Sebeša danima su opsedali nezadovoljni navijači i on se dugo vremena u javnosti nije pojavljivao bez pratnje, dok su pojedini igrači proglašavani za izdajnike nacije. Na na meti je, zbog svog nemačkog porekla, najčešće bio Puškaš.

Legendu o nepobedivoj mađarske „lake konjice“ osim nemačkog tima, dve godine kasnije potpuno su srušili i sovjetski tenkovi 1956, kada je većina igrača tog tima pobeglo iz otadžbine.

U Švajcarskoj je treći, a drugi put uzastopno, nastupila i Jugoslavija. „Plavi“ su u prvom meču pobedili nosioca grupe Francusku sa 1:0, a potom su u miroljubivom duelu remizirali sa Brazilom 1:1. U duelu za plasman u polufinale od našeg tima bolja je bila Nemačka, pa su se „plavi“ posle tri odgirana meča i samo dva postignuta gola i polovičnim učinkom vratili kući.