Sve gore posledice uranijuma u Srbiji
Dekontaminacija Srbije posle NATO bombardovanja, koja je izvršena samo na četiri lokacije u zemlji, loše je urađena jer čestica uranijuma i dalje ima u vazduhu, izjavio je toksikolog Instituta za medicinu rada i radiološku zaštitu "Dr Dragomir Karajović" Radomir Kovačević.
Kovačević je kazao da je dekontaminacija terena loše urađena jer je trebalo podići sloj zagađene zemlje, a ne samo pokupiti penetratore koji nisu eksplodirali, jer je upravo problem u disperziji oksida, čestica uranijuma koji u formi aerosola još uvek postoje u vazduhu, a ne samo u lancu ishrane putem vode, vazduha.
"S obzirom da je fizički poluživot uranijuma 4,5 milijarde godina, praktično je to večiti problem za planetu, ne samo za Srbiju", naglasio je on.
Kovačević je podsetio da se u Srbiji mere jonizujuća zračenja u vodi, hrani i vazduhu, kao i da je to sistem koji je postavljen još 1957. godine u Srbiji.
|
Nepoznat broj ispaljenih projektila
Precizno se ne zna koliko je NATO ispalio projektila sa osiromašenim uranijumom na područje Srbije. Ta vojna alijansa da je ispaljena 31.000 projektila, Vojska Srbije da je naša zemlja zasuta sa oko 50.000, dok Rusi tvrde da je ispaljeno čak 90.000 projektila. |
Kovačević je izjavio Tanjugu da je posle 10. juna 1999, kada je okončana agresija NATO, počela delimična sanacija životne sredine, ali da su od osiromašenog uranijuma očišćene samo četiri lokacije na teritoriji jugoistočne Srbije, jedna dekontaminacija je sprovedena na poluostrvu Lušnica u Crnoj Gori, a ostalih 107 na teritoriji Kosova i Metohije "nisu ni pipnute".
On je dodao da su do sada ispitane četiri grupe ljudi, pri čemu su počelo od dokazivanja uranijuma u biomaterijalu, a potom su praćene posledice u organizmu, oštećenja vitalnih organa jer uranijum nije samo radioaktivan, već je i veoma toksičan elemenat.
"Tokom ispitivanja utvrđena su rana oštećenja bubrega, krvnih elemenata, a takođe su uočene i ozbiljne anomalije kod dece", kazao je Kovačević podsećajujući na slučajeve blizanaca iz sela Bratoselce u opštini Bujanovac koji su imali znake takozvanog Daunovog sindroma i devojčice Nikoline koja je rođena bez očiju.
On je kazao da se kontinuirano prate posledice emitovanja osiromašenog uranijuma u životnoj sredini, ali i posledice po zdravlje stanovništva.
Kovačević je takođe podsetio da je tokom 2002. godine ispitivano 29 ljudi koji žive u mestima koja su bombardovana osiromašenim uranijumom i kod većine je potvrđeno prisustvo uranijuma u urinu.
|
SZO falsifikovala podatke
Britanski fizičar Kit Baverstok tvrdi da je Svetska zdravstvena organizacija, pod uticajem SAD, iz jednog izveštaja Ujedinjenih nacija izbacila podatak da je oružje sa osiromašenim uranijumom koje je korišćeno u bombardovanju SR Jugoslavije 1999. godine opasno po zdravlje i kancerogeno. Baverstok se u svojoj analizi oslanjao na rezultate istraživanja dr Aleksandre Miler iz radiološke laboratorije Ministarstva odbrane SAD, u koje je imao uvid i koje je, kako je istakao, nedvosmisleno pokazalo genotoksičnost osiromasenog uranijuma. |
Prema njegovim rečima, posebna pažnja je posvećena licima koja su profesionalno angažovana, odnosno oficirima Vojske Jugoslavije koji su tokom bombardovanja primenjivali sve mere zaštite - kompletnu opremu koja je podrazumevala kabanice, zaštitne maske, rukavice, čizme i detektore.
"Druga grupa su bili radnici RTS-a koji su radili rekonstrukciju njihovih bombardovanih lokacija i srećom i njihovi podaci su najbolji, jer je verovatno na tom području doza uranijuma bila najmanja", kazao je Kovačević.
Kovačević je istakao da je najgora situacija zabeležena na četiri lokacije na jugoistoku Srbije, posebno u okolini Vranja.
Najviše uranijuma bačeno na Kosmet
Rukovodilac sektora za radijacionu sigurnost Snežana Pavlović iz preduzeća "Nuklearni objekti Srbije" kazala je da je 1999. godine velika količina osiromašenog uranijuma bačena na teritoriju zemlje prilikom bombardovanja, a da je najveći deo toga završio na teritoriji Kosova i Metohije i rubnom delu zemlje.
"Rubni deo stručnjaci Instituta 'Vinča' još ranije su očistili, a od 2000. godine do sada sve lokacije van Kosmeta očišćene su u potpunosti", kazala je ona, dodavši da su stručnjaci ukazivali na potrebu da se što pre očisti i teritorija Kosova i Metohije ali da "nije postojala svest o tome koliko to može biti opasno po zdravlje".
Čišćenje jednog dela teritorije Kosmeta, prema rečima Pavlovićeve, počelo je 2001. godine kada je bila aktuelna priča o takozvanom "balkanskom sindromu" i tada su međunarodne snage pokupile nešto materijala i odnele ga u američku vojnu bazu.
Ona je objasnila da efekti zračenja imaju latentan period, odnosno da se posledice javljaju tek nakon nekoliko godina.
|
Kosmet vodeći po broju obolelih od raka
Prema pisanju prištinskog lista "Ekspres", Kosmet je postao vodeći u regionu po broju umrlih od bolesti raka, od koje godišnje zbog povećane radioaktivnosti premine oko 5.000 stanovnika, što je trostruko više nego pre rata. Povećanju radioaktivnosti, kako navodi list, pored objekata bombardovanih tokom rata, doprinosi i uvoz raznih radioaktivnih predmeta, poput mreža za lampe na gas, koje zrače radioaktivno, po nalazima stručnjaka Instituta medicine rada u Obiliću, zraci su čak 46 puta veći od dozvoljene norme. Municija sa osiromašenim uranijumom najviše je korišćena u okolini Prizrena i Peći, gde su stacionirane nemačke i italijanske snage Kfora. |
Koliko je problem s osiromašenim uranijumom ozbiljan, najbolje govori podatak da je od 225 italijanskih vojnika koji su boravili u sastavu Kfora na Kosovu, njih 45 umrlo od malignih bolesti, dok su kod 25 rođena deca sa genetskim anomalijama.
Italijanski vojnici su pod stalnim nadzorom zdravstvenih službi svoje zemlje, dok je u Srbiji Vojno medicinska akademija (VMA) prvih pet godina posle bombardovanja pratila zdravstveno stanje oko 4.000 vojnika, starešina i dobrovoljaca, ali taj period, kako kažu stručnjaci, nije dovoljan jer se posledice javljaju posle tek 10 do 15 godina.
Sa praćenjem se u Srbiji prestalo zbog nedostatka materijalnih sredstava.
VMA je prvih pet godina posle bombardovanja pratila zdravstveno stanje vojnika koji su boravili na područjima gde je korišćena municije sa osiromašenim uranijumom i onih koji su kasnije učestvovali u čišćenju ugroženih područja i kod njih nisu otkrivena oboljenja od karcinoma, ali je bilo degenerativnih promena na jetri i bubrezima, koje se sa sigurnošću nisu mogli povezate sa osiromašenim uranijumom.
