Ukras Zemuna odoleva vekovima: Kula Gardoš privlači turiste
Na hiljade posetilaca godišnje obiđe kulu neobične lepote i autentične gradnje. Na prvi pogled podseća na neki srednjovekovni zamak koji prosto mami goste da zavire u njega i otkriju riznice koje krije. Bajkoliki pejzaž uklapa se u sliku Gardoša. S vrha ove kula vidi se Zemun u svojoj raskošnoj lepoti.
Profesionalni fotograf Đorđe Čubrilo imao je važnu ulogu u rekonstrukciji ovog zdanja.
- Kada sam 2006. godine došao sa ženom i detetom da posetim kulu,videli smo da je prilično propala spolja i unutra, i da joj je i te kako bila potrebna obnova. Mnogo truda je uloženo u sve to, ali na kraju smo uspeli da postignemo sve što smo zamislili. Gardoš danas izgleda upravo onako kako i zaslužuje. Uz pomoć opštine Zemun i Zavoda za zaštitu spomenika grada Beograda, za tri godine smo sredili enterijer, uveli struju, vodu, napravili okove i vrata - objašnjava Čubrilo i dodaje da je kompletna rekonstrukcija urađena uz pomoć njegovih prijatelja koji su svesrdno učestvovali u ovoj akciji.
Slikari iz sveta
Slikari i umetnici iz naše zemlje i širom sveta dolaze da izlažu svoje slike. Bila je organizovana i dečja izložba.
U zimskom periodu galerija je otvorena oko 11 sati, a kada padne mrak, u 18 časova uveče se zatvara.
Očistili su kamen umazan bojama, zastaklili su prozore kako bi zaustavili dalje propadanje objekta i nabavili novi gromobran. Zajedno sa Zelenilom Beograd i Sekretarijatom za komunalno-stambene poslove napravili su odvode za kišnicu oko kule,postavili klupe, kante za otpatke i česme za bicikliste.
Danas turisti, ali i građani Beograda i Zemuna mogu da u prizemlju Gradoša uživaju u izložbama poznatih slikara iz zemlje i inostranstva.
- Trenutno se održava izložba mojih fotografija u galeriji koja nosi naziv po meni - Čubrilo. Na njima je predstavljena moja porodica u trenutku kada smo pomagali u rekonstruisanju kule. Na prvom spratu predviđen je studio namenjen deci, od petog do osmog razreda osnovne škole, gde se organizuje sekcija fotografije i dizajna. U drugom delu prvog sprata je izložba slikara i umetnika. Na drugom spratu planirana je stalna postavka slika. Na njima su prikazani Nikola Tesla, Mihajlo Pupin, a tu je i postavka elektrodinamičkih modela Milutina Milankovića - ističe Đorđe Čubrilo, naglašavajući da su Gardoš posetili japanski ambasador, mađarski konzul u drugi uvaženi gosti.
Kada je reč o istoriji Gardoša, treba podsetiti da su Mađari 1896. godine u Budimpešti podigli monumentalno obeležje, a još četiri takve iste kule su sazidali u četiri grada na krajnjim granicama svog tadašnjeg kraljevstva. Zemun kao najjužniji grad u posedu ugarske krune bio je jedan od ta četiri grada.
Alatke od kamena
Zahvaljujući arheološkim iskopavanjima na području Gardoša, otkrivene su alatke od glačanog kamena i kostiju, keramičko posuđe, takođe i drugi ukrasi starčevačke i vinčanske kulture. Svi prikupljeni ostaci se danas čuvaju u Zavičajnom muzeju u Glavnoj ulici u Zemunu.
Kulu su projektovale mađarske arhitekte u mešavini istorijskih stilova s naglaskom na romanskim elementima. Gradnja je završena 5. avgusta 1896, dok je svečano otvaranje bilo 15 dana kasnije.Tog jutra održano je svečano bogosluženje u svim zemunskim crkvama. Cela oblast oko kule danas je popularno šetalište Zemunaca poznatije kao Gardoš. Milenijumski spomenik dobio je naziv po mađarskom junaku i velikom borcu protiv Turaka, Janošu Hunjadiju, u epskim pesmama Sibinjanin Janku, koji je istina umro u srednjovekovnoj tvrđavi na Gardošu ali punih 440 godina pre zidanja milenijumske kule.
