Zeleni trezor - skriveno blago Evrope
Veki broj tursita iz Srbije svake godine na poseti Češku, a to putovanje često uključuje i izlet u nemački grad Drezden. Ljudi u ovom predivnom saksonskom gradu provedu ceo dan, a samo mali broj zna da se u njemu nalazi takozvani Zeleni trezor, jedna od najvećih kolekcija blaga u Evropi.
Iako ova remek dela nisu ništa manje vredna od onih u Firenci i Veneciji, ona još nisu stekla svetsku popularnost. Međutim, restauracijom zamka, koja je obavljena prošle godine, Zeleni trezor postaje evropski "kovčeg s blagom".
Početkom 18. veka, Avgust II Jaki, vladar Saksonije, radio je na tome da od Drezdena napravi centar umetnosti i kulture, pozivajući talentovane vajare, draguljare i slikare da žive u ovom gradu. On je izgradio niz veličanstvenih soba u kojima je izlagao predmete od velike vrednosti i tako reklamirao kulturu grada, kao i njegovo bogatstvo.
Rezultat je Zeleni trezor, prvi javni muzej u Evropi. Njegova ogromna kolekcija ukrasa – od sjajnih kugli od kristala i zlatnih figurina, do Drezdenskog zelenog, najvećeg i najfinijeg zelenog dijamanta na svetu.Tokom bombardovanja saveznika 1945. trezor je uništen. Iako je blago prebačeno u tvrđavu, kasnije ga je konfiskovala Crvena armija i odnela u Rusiju. Dragulji su vraćeni u Drezden 1958, ali najveći deo nije bio izložen sve do završetka projekta rekonstrukcije 2004. vredne 45 miliona evra.
Danas je taj muzej podeljen na dva dela: elegantni Novi zeleni trezor, u kom su pojedinačni eksponati izloženi u modernim minimalističkim kutijama uz osvetljenje dizajnirano tako da istakne svaki od njih. Drugi deo, Istorijski zeleni trezor, predstavlja rekonstrukciju Avgustovih sala, a svaka od soba inspirisana je drugim materijalima i bojom. One su i same barokni radovi.
Među eksponatima su pehari napravljeni od obrađene ljuske nojevih jaja, mali tornjevi od slonovače i sjajni ormarić od rezbarene ebanovine. Novi zeleni trezor proslavlja 10 godina od otvaranja i sadrži više od 1.000 najboljih Avgustovih eksponata. Među najboljima su šolje sa ugraviranim kineskim motivima i nakit inspirisan kraljevskim sudom u Delhiju.
Najvredniji predmet koji je Avgust posedovao bila je minijaturna diorama koja je predstavljala neograničeno bogatstvo mugalskog cara Aurangzeba, njegovog savremenika sa indijskog potkontinenta. Aurangzeb u diorami proslavlja svoj 50. rođendan na vrhuncu carstva. Dok sedi u tronu, prilaze mu radže i prinčevi, prolaze poslužavnici prepuni zlatnika i slonovi umotani u dragulje, predstavljeni kao pokloni. Zidovi su, međutim, dekorisani kineskim zmajevima, pa san o orijentu postaje još fantastičniji.
Ovu dioramu pravio je sedam godina izuzetni draguljar Johan Melhior Dinglinger od rubina, smaragda, bisera, više od 4.000 dijamanata i jednog safira. Samo 58 centimetara visoka, koštala je Avgusta više od izgradnje ogromnog zamka Moricburg.
Dinglinger je radio i na još nekoliko remek-dela iz ove kolekcije, uključujući i Dragulj Reda zlatnog runa, prestižni grb sa tri vatrena rubina, koji označavju vrednosti viteštva. Najpoznatiji komad predstavlja tamnoputog mladog princa, sa tetovažama koje su zapravo indijanske, kako nosi tanjir od kornjačevine prepun kolumbijskih smaragda.
Kao i grad Drezden, Zeleni trezor strateški je obnovljen u stilu koji kombinuje moderne i barokne elemente. Za Hartviga Fišera, direktora Umetničke kolekcije Drezdena, izgradnja trezora dovela je do toga da ljudi u Saksoniji "fundamentalno preispitaju arhitektonsko nasleđe".
