Ćirilične drevne knjige u Kanadi
Zahvaljujući angažovanosti njene ekselencije Biljane Gutić Bjelica, ambasadorke BiH u Otavi, vladike Georgija, episkopa Eparhije kanadske SPC, slikara Đura Lubarde, člana Upravnog odbora Srpsko-kanadskog društva Herceg Stefan Vukčić Kosača iz Kičinera i Srpske nacionalne akademije iz Toronta, prošlog četvrtka, uz prisustvo diplomatskog kora u Otavi, predstavnika parlamenta Kanade i direktora Centralne biblioteke parlamenta uručen je poklon - troknjižje Goraždanske štamparije Služabnik, štampan 1519, Psaltir štampan 1521. i Molitvenik, štampan 1523. godine.
Ove značajne knjige od sada su na policama centralne biblioteke kanadskog parlamenta u Otavi i biće dostupne naučnim radnicima, institucijama i pojedincima. Na izuzetnoj svečanosti u prostorijama kanadskog Parlameta, knjige je direktoru Centralne biblioteke gospođi Lin Brodi uručila Biljana Gutić Bjelica, ambasador Bosne i Hercegovine u Otavi.
Predstavniku Centralne biblioteke uručena je i knjiga Žitije, poklon vladike Georgija,
Na srpskom u 16. vekuProjekat predstavlja četvorotomno fototipsko i elektronsko izdanje tri jedine sačuvane knjige (Služanika, Psaltira i Molitvenika) goraždanske štamparije odštampane na ćirilici, s propratnim zbornikom multidisciplinarnih istraživanja, opisa i vrednovanja. |
kao i slika Crkve Sveti Đorđe u Donjoj Sopotnici, rad slikara Đura Lubarde.
Ambasadorka BiH u Otavi Biljana Gutić Bjelica poklonila je Bernardu Trotijeru, članu kanadskog Parlamenta, knjigu o velikom srpskom pravoslavnom svecu Vasiliju Ostroškom.
Izdavački poduhvat-štampanje reprint izdanja ćiriličnih knjiga goraždanske štamparije rezultat su projekta Goraždanska štamparija, koga je u periodu od 2003. do 2009. (kada su knjige konačno odštampane) vodio Istraživačko naučni tim Narodne biblioteke Srbije i Filozofskog fakulteta Istočno Sarajevo, uz podršku ministarstava prosvete i kulture Srbije i Republike Srpske.
Pored reprint izdanja tri knjige, štampani su i naučni radovi brojnih saradnika iz Akademija nauka i umetnosti Republike Srpske, Rusije i Srbije, Narodne biblioteke Srbije, Matice Srpske, Bogoslovskog fakulteta iz Beograda, Patrijaršijskog muzeja Srpske pravoslavne crkve iz Beograda i Biblioteke svetog arhijerejskog sinoda Rumunske pravoslavne crkve.
Fototipsko i elektronsko izdanje knjiga Goraždanske štamparije predstavlja uzoran primer očuvanja i promovisanja srpske kulturne baštine i ulog kulturnog kapitala koji nadilazi okvire nacionalne kulture, istorije, jezika i identitet.
Visoke zvaniceSvečanoj primopredaji knjiga u kanadskom Parlamentu prisustvovali su:Biljana Gutić Bjelica, ambasadorka BiH u Otavi, Marija Ligor, ambasadorka Rumunije u Kanadi, Mirjana Šešum Ćurčić, otpravnik poslova pri Ambasadi Srbije u Otavi, Irena Gril, otpravnik poslova slovenačke ambasade, Mithat Pašić, savetnik i otpravnik poslova u Ambasadi BiH, Džana Hozo, generalni sekretar Parlamentarne grupe prijateljstva Kanada-BiH, Lin Brodi, direktor Centralne biblioteke, Bernard Trotijer i Kornelije Čizu, članovi kanadskog Parlamenta, te Zoran i Gordana Mrđa i Zoran Marković iz Otave, Milomir Stojanović, predsednik Kanadsko srpskog društva Herceg Stefan Vukčić Kosača iz Kičinera i članovi Upravnog odbora Dobrinka Popović i Đuro Lubarda. |
Štamparija izrasla iz Mileševe
U hramu Sveti Đorđe u Donjoj Sopotnici kod Goražda, koji je 1454. godine podigao herceg od svetog Save, veliki vojvoda bosanski, gospodar humski i knez drinski Herceg Stefan Vukčić Kosača, 1519. godine počela je sa radom prva štamparija na prostorima današnje Bosne i Hercegovine.
Štampariju je osnovao Božidar Ljubavić Goraždanin, prenevši je iz Venecije u Donju Sopotnicu kod Goražda, odakle je 1523. godine, pod najezdom Turaka, premeštena u Trgovište u Rumuniji.
Istraživanja kroz ovaj projekat pokazala su da je ideja o osnivanju štamparije u Donjoj Sopotnici kod Goražda potekla iz manastira Mileševe, koji je nakon propasti Pećke patrijaršije postao duhovni i kulturni centar srpstva.
