Otvoren Sajam knjiga u Lajpcigu
Večeras je otvoren ovogodišnji Međunarodni sajam knjiga u Lajpcigu, na kome Srbija prvi put učestvuje kao zemlja u fokusu. Svečano otvaranje štanda Srbije zakazano je za sutra u 11:30, a očekuje se da će tom činu prisustvovati novi ministar kulture Predrag Marković i potpredsednik srpske vlade Božidar Đelić, kao i ambasador Srbije u Nemačkoj Ivo Visković.
Pored pisaca iz Srbije, mlađe i srednje generacije, među učesnicima su i književni stvaraoci dobro poznati srpskoj dijasporskoj čitalačkoj publici: David Albahari i Vladimir Tasić iz Kanade, Milovan-Mića Danojlić (Francuska), Bora Ćosić i Žarko Radaković iz Nemačke, kao i Vladimir Pištalo (Sjedinjene Američke Države), itd.
Održavanje tog sajma knjiga počelo je još u 15. veku, a od 1632. pa sve do 1945. bio je najveći i najvažniji sajam pisane reči u Nemačkoj, da bi zatim predao vođstvo Sajmu u Frankfurtu, koji je i danas najveća komercijalna smotra izdavaštva u svetu.
Nakon ujedinjenja dve Nemačke lajpciški Sajam je zauzeo visoko drugo mesto, ali je izuzetno važan i u međunarodnim razmerama pošto je prvi sajam knjiga u novoj godini, jer se održava uvek u martu.
Ove godine trajaće do nedelje, 20. marta. Koncipiran kao važno mesto susreta pisaca sa publikom, Sajam u Lajpcigu ima, pre svega, festivalski, a ne komercijalni karakter i ove godine se očekuje da će biti održano 2.000 programa na 300 lokacija u okviru sajma, ali i širom grada.
Prošle godine sajam je imao rekordnih 156.000 posetilaca, koji su razgledali štandove 2.071 izdavača iz 39 zemalja.
Organizovan sa ciljem da promoviše književnost, čitanje i bolje razumevanje među ljudima, Sajam u Lajpcigu dodeljuje književnu nagradu "za doprinos boljem razumevanju u Evropi", koja je ove godine dodeljena autrijskom piscu, prevodiocu i slavisti Martinu Polaku.
Posebna pažnja se posvećuje promovisanju književnosti zemalja srednje, istočne i južne Evrope i produkciji audio knjiga, kojima je u Lajpcigu prvi put dato istaknuto mesto.
Srbija će, kao počasni gost Sajma knjiga u Lajpcigu, predstaviti dela više od 40 književnika i 30 novih prevoda knjiga na nemački, a bogat program obuhvatiće i izložbu povodom 50. godišnjice dodele Nobelove nagrade Ivu Andriću, kao i prezentacije projekata regionalne i evropske kulturne saradnje, predstavljanje kulturnih i istorijskih veza Srbije i Nemačke i mnoštvo pratećih kulturnih sadržaja na više lokacija u Lajpcigu.
Srpski štand svečano će otvoriti direktor Oliver Cile (Zille) i ambasador Srbije u Berlinu Ivo Visković. Cilj nastupa Srbije je da se na nemačkom govornom području skrene pažnja na njene autore, izdavače i izdavačku produkciju, kao i da se podstakne interesovanje za njenu kulturu uopšte.
Prvog dana predstaviće se autori novih romana iz Srbije - Vladimir Pištalo, koji živi i radi kao profesor u Americi, “Milenijumom u Beogradu” (izdavač: “Ditrih”, Berlin), Laslo Vegel “Memoarima jednog makroa” (izdavač: “Mates & Zajc”) i Goran Petrović “Sitničarnicom Kod srećne ruke”.
Predstaviće se Biljana Srbljanović (“Skakavci”), Milena Marković (“Šuma blista”) i Maja Pelević (“Pomorandžina kora”), čiji borbeni tekstovi već duže vreme osvajaju nemačke bine, a konačno će biti dostupni i na nemačkom jeziku.
Okrugli sto i otvaranje izložbe o Andriću pratiće i predstavljanje novih izdanja njegovih dela objavljenih u izdavačkoj kući “Zolnaj”, a prvog dana Sajma gosti će imati priliku da se upoznaju i sa međunarodnim kulturnim izdavačkim projektima i društvima, odnosno sa programima stipendiranja prevodilaca, autora i studenata, koje je Srbija pokrenula.
Biće predstavljeni projekat “Donumenta Regensburg e.V”, “Društvo Feliks Kanic” i “Tvrđave na Dunavu”, edicija “100 slovenskih romana” i izdavački projekat “Srpska proza u prevodu”, dok će program prvog dana zatvoriti premijerno predstavljanje knjige Zorana Živkovića “Pet dunavskih čuda”, u prevodu na nemački Arnoa Voniša.
Serijom predavanja “Kulturne veze između Srbije i Nemačke” počeće program drugog dana Sajma, u okviru kog će biti reči o kulturnoj razmeni, o Srbima u Lapcigu i istorijatu nemačko-srpskih veza.
Publici će se 18. marta predstaviti književnici Marko Vidojković - knjigom “Ples sintnih demona”, Dragan Velikić romanom “Ruski prozor”, Sreten Ugričić filozofsko-apokaliptičnom anti-utopijom “Neznanom junaku”, Vladimir Arsenijević knjigom “Cloaca Maxima” i tekstovima objavljenim u časopisima i antologijama, kao i Barbi Marković remiksom Tomasa Bernharda “Izlaženje” (u izdanju “Zurkampa”).
Milovan Danojlić iz Francuske predstaviće se knjigom “Dragi moj Petroviću”
(“Zurkamp”), Dragana Mladenović novom zbirkom pesama “Rodbina” (“Korespondencen”), Radmila Lazić knjigom poezije “Srce među zubima” (“Lajpciger literaturferlag”), Zoran Živković novim “Nemogućim romanom” (“DiMont”), a David Albahari (Kanada), takođe novim izdanjem “Die Kuh ist ein einsames Tier (“Ajhborn”).
Osim njih, najavljeni su i najmlađi autori iz Srbije - Sonja Veselinović, Alen Bešić, Ivan Antić, Ana Vuković i Nikola Živanović.
Predavanja slavista - Mihajla Pantića o savremenoj srpskoj književnosti i Luize Ginter o pregledu srpske književnosti prevedene na nemački jezik u poslednjih 20 godina, otvoriće program trećeg dana Sajma, tokom kojeg će Laslo Blašković predstaviti književni festival “Prozefest” u Novom Sadu, a svoja nova dela prevedena na nemački jezik književnici Bora Ćosić iz Nemačke (“Im Ministerium für Mamas Angelegenheiten”, u izdanju kuće “Folio”) i Vladislav Bajac (“Hamam Balkanija” u izdanju “Ditriha”).
Posle diskusije sa Ljubicom Arsić, Jelenom Lengold i Milenom Marković na temu “Biti žena pisac danas u Srbiji”, predstaviće se književnici Vladan Matijević erotičnom pričom “Časovi radosti” (u izdanju “Širmer Graf”), Svetislav Basara knjigom “Führer in die Innere Mongoleu” (“Kunstman”) i Vladimir Tasić (Kanada) “Oproštajnim darom (“Širmer Graf”).
Program će 19. marta biti završen koktelom za internacionalne članove PEN Kluba, koji organizuje predsednica PEN Kluba Srbije Vida Ognjenović povodom narednog međunarodnog kongresa PEN-a, koji će biti održan u septembru 2011. u Beogradu.
Poslednjeg dana Sajma na programu su promocije “Stručne publikacije u Srbiji od srednjeg veka do moderne”, najnovijih izdanja izdavačke kuće “Vizer” (Ivo Andrić “Razvoj duhovnog života u Bosni” (1924) i knjige Miroslava Timotijevića “Rađanje moderne privatnosti” (pregled privatnog života u Srbiji za vreme habsburške monarhije), kao i antologije srpske kratke priče “Anđeo i crveni pas”, koju je uredila Angela Rihter.
Najavljena je i diskusija sa Davidom Albaharijem i Vladimirom Tasićem iz Kanade i Žarkom Radakovićem iz Nemačke na temu “Pisati u ’egzilu’”, u okviru koje će biti reči o temama imigracije, egzila, o odnosu pisaca koji ne žive u zemlji prema maternjem jeziku, ali i o savremenoj srpskoj književnosti.
Program na Sajmu će biti okončan pregledom srpske lirike i predstavljanjem dvaju novih antologija poezije, specijalno pripremljenih za Lajpcig: izdavačka kuća “Lajpciger Literaturferlag”, odnosno Robert Hodel, predstaviće dvojezičnu antologiju “Deset deka duše”, koja prikazuje poeziju autora rođenih između 1940. i 1960, dok će kuća “Drava” predstaviti antologiju “Eintrittskarte/Ulaznica”, koju je priredio Dragoslav Dedović.
Tokom Sajma, osim izložbe posvećene Andriću, jedinom dobitniku Nobelove nagrade u regionu, na galeriji srpskoj štanda biće otvorena virtuelna izložba “Istorija stripa u Srbiji”, a na ulazu hale 4 i izložba “Feliks Kanic” sa izabranim grafikama arheologa i etnologa Feliksa Filipa Kanica.
Srbija će biti i u fokusu Foruma jugoistočne Evrope, skupa koji će biti organizovan u hali 4 Sajma, a uz učešće predstavnika regiona i Nemačke, obuhvatiće teme “Nacionalizam i ništa više?”, “Multikulti na mađarskom i srpskom”, “Ratni zločini na Balkanu i književnost”, predstavljanje časopisa “Jugoslavija revisited”, Zagreb i Beograd u književnom fokusu, kao i hrvatsko-srpsko prijateljstvo i rokenrol.
I na drugim štandovima Srbija će kao počasni gost ovogodišnjeg Sajma knjiga u Lajpcigu biti tema u širokom rasponu - od srpske književnosti i predstavljanja i čitanja dela Miloša Crnjanskog i savremenih autora, do kulture sećanja na Balkanu, odnosa književnosti i rata i odnosa Srbije i Evropske unije.
U bogatom pratećem programu na više lokacija u Lajpcigu, između ostalog, biće organizovana prezentacija festivala književnosti “KROKODIL” (Književno regionalno okupljanje koje otklanja dosadu i letargiju).
Mladi festival u formi maratonskog čitanja i mega-partija na jedinstveni “beogradski način” predstaviće internacinalno poznate autore: Milenu Marković, Boru Ćosića, Vladimira Arsenijevića, Biljanu Srbljanović, Marka Vidojkovića, Davida Albaharija, Vladimira Pištala, Sretena Ugričića i Dragana Velikića, a kroz veče će voditi Kruno Lokotar, Ivan Bevc i Alida Bremer.
Najavljeno je i više predavanja, čitanja savremene srpske poezije i proze, lajpciška noć prevođenja, kao i “Balkanska noć u Lajpcigu”, u okviru koje će, sem čitanja uz muziku, posetioci moći da probaju i specijalitete balkanske kuhinje.
Među učesnicima “Balkanske noći” najavljeni su i autori iz regiona - Agron Tufa i Albana Sala (Albanija), Mile Stojić (Bosna i Hercegovina), Vladislav Todorov (Bugarska), Olja Savičević Ivančević (Hrvatska), Adina Roseti i Ravan Radulesku (Rumunija) Stanka Hrastelj i Miha Macini (Slovenija), uz Vladimira Tasića, Vladana Matijevića i Sretena Ugričića iz Srbije.
Između ostalog, najavljen je i nastup etno klasičnog benda iz Albanije "Akustika", a frulaš Bora Dugić iz Srbije biće specijalni gost večeri koju organizuju Robert Bosch Stiftung, Traduki, Sajam knjiga Lajpcig, Ministarstvo kulture Srbije, Gete-Institut, Wespennest, Slovenska agencija za knjigu i Udruženje izdavača Albanije.
Mnogi srpski autori učestvovaće i na međunarodnom forumu “Tradicija i istorija na Balkanu”, koji se takođe organizuje u okviru Sajma knjiga u Lajpcigu, a više književnika najaviće sajam u propratnom programu 15. i 16. marta u Haleu, Lajpcigu i Kelnu.
Pripreme za nastup Srbije u Lajpcigu počele su prošle godine, a svojevrsne generalne probe bili su sajmovi u Beču sredinom novembra 2010. godine i u Frankfurtu nešto ranije.
Povodom nastupa Srbije na Sajmu knjiga u Lajpcigu, pokrenut je i sajt Literatur.rs, a vizuelni identitet osmislio je “Orange studio”.
