Ahmed, sin Vukosava
Imena muslimanskog stanovništva srpskog jezika nastala su od pozajmljenica iz orijentalnih jezika, mahom arapskog, persijskog, turskog i starohebrejskog, koje su dospele u srpski jezik s primanjem islama, ali se do danas zadržalo i nešto starih slovenskih imena iz vremena pre islamizacije.
Tokom poslednjeg veka, u imenoslov muslimanskog stanovništva na Balkanu ulazilo je i pokoje narodno i drugo ime iz govora sugrađana istog jezika, a druge religije. Knjiga Ismeta Smajlovića "Muslimanska imena orijentalnog porijekla u Bosni i Hercegovini", objavljena još pre četrdeset godina u Sarajevu, dala je važne podatke o islamizaciji, koja u Bosni počinje krajem 15. veka, a može se pratiti kroz promenu ličnih imena.
Žensko ime Muškija
Stara slovenska imena Muška i Muškija daju se u porodicama gde se rađaju devojčice jedna za drugom kako bi počela da se rađaju muška deca. Za ime Nemka postoje dva tumačenja. Ili se ovo ime uzimalo kao osobina žene koju u patrijarhalnoj sredini odlikuju ćutljivost, diskretnost i smernost, ili joj je koren u reči Nemac, budući da su kod Srba imena nekih naroda već poznata kao lična imena: Bugarin, Grk, Slovenko, Srb, Srba, Srboljub, ili Slovenka, Srbislava, Srba, Srpka.
Tako, u jednom turskom rukopisu iz 1585. godine stoji: "Svaki jednostavno svoje ime prevede na turski jezik. Kome je bilo ime Živko, prozove se Jahja, kome je bilo ime Vuk, uzme ime Kurt, a kome je bilo ime Gvozden, uzme ime Timur.
Čim se prozovu muslimanskim imenima, jazja (desetak, porez) bude ukinuta." Uz islam se moralo uzeti i novo lično ime kao formalno obeležje pripadnosti novoj religiji. Ovde se nalaze i potvrde o porodicama čiji je samo jedan deo prešao u islam, odnosno o prvoj generaciji islamizovanih žitelja tuzlanske oblasti u 16. veku, što se vidi iz primera o sinu s muslimanskim i ocu sa srpskim narodnim ili hrišćanskim imenom: Ahmed, sin Vukosava, Ajas, sin Milutina, Alija, sin Vukca, Alija, sin Nikole, Balija, sin Božidara, Balija, sin Vukoja, Jafer, sin Radosava, Ferhad, sin Boška, Firuz, sin Radoja, Hamza, sin Đure, Hizir, sin Radivoja, Imran, sin Vuksana, Mesuh, sin Ranka...
Prvobitno značenje orijentalnih imena na Balkanu svojim nosiocima je često nepoznato, što se može reći i za nosioce imena dobijenih preko hrišćanstva ili, u novije vreme, iz raznih jezika, u pravoslavnim i katoličkim sredinama. Tako Adil znači pravedan, pošten, čestit; Ahmed je mnogo hvaljen; Akif - istrajan, neumoran, uporan; Azra - devica; Bahir - lep, divan, krasan; Esed - av; Edib - dobro vaspitan, uljudan, fin; Emir - vladar, vođa, naredbodavac, Abdulah - božji sluga; Sejfudin - mač vere; Rejhan - bosiljak.
Smailovićev rečnik se osvrće i na stara narodna imena iz vremena pre islamizacije, kao i na imena stranog, neslovenskog i neorijentalnog porekla. Posebno su zanimljiva domaća narodna imena kod muslimana, ona koja su odolela islamizaciji i koja čine most s ostalim stanovništvom srpskog jezika.
Tako u Metohiji, među imenima stanovništva islamske religije, doseljenog u ove krajeve uglavnom iz Polimlja posle Drugog svetskog rata, postoji i naročiti tip starih slovenskih imena. To su, pre svega, lična imena izvedena od naziva za boje: Galjan, Zelenko, Plavo, za muškarce, zatim Beka, Belka, Galja, Zelena i Šarka za žene. Uz njih postoje i nadimci iz istog izvora, i to muški: Bela, Bele, Beli, Belo, Beljo, Garo, Žujo, Riđo, Crni, Crngalj, a ženski stari slovenski nadimci su: Bela, Belka, Belja, Galja, Gara, Zelena, Zelja, Mura i Crna. U ovoj sredini su se inače zadržla i druga drevna narodna imena kao što su Vila, Draga, Zlata, Muška, Muškija, Nemka, Slada (ženska) i Orle (muško). Neka od ovih imena javljaju se i kod pravoslavaca na severu Metohije, a mnoga i dalje, među govornicima srpskog jezika, bez obzira da li je reč o pravoslavnoj ili muslimanskoj sredini.
