U domu Milice Srpkinje
Vrdnik - naselje na padinama Fruške gore početkom 14. veka je pomenuto prvi put i poslednji. O Vrdniku se ništa nije znalo skoro 400 godina, sve do 1702, kada je ponovo zabeleženo kao fruškogorsko selo sa oko 60 domova.
Na početku sledećeg veka broj žitelja mu se udvostručio. Naselje je tada bilo deo iriškog vlastelinstva, a kasnije je postalo dom za nadničare koji su radili za istoimeni manastir.
|
Kula branilja
|
Tu su se doseljavale obe hrišćanske vere i mnogi narodi, a pored Srba, najviše ih je pristizalo iz Češke, Mađarske i Slovenije. Razvoja nije bilo sve do otkrivanja nalazišta mrkog uglja, a pošto je 1804. otvoren prvi rudnik,
Selo, kako se Vrdnik tada zvao, najpre je pripadao manastiru. Kasnije ga je od monaha otkupila grofovska porodica Pejačevića iz Rume. Ugalj se vadio sve do sedamdesetih godina 20. veka.
Rudarstvo je razvilo selo u Vrdnik i još nekoliko oblasti, poznatih kao Prnjavor, Stara i Nova Kolonija, Lipovac i Činovnički red. Kraj je i do tada i kasnije bio čuven prema manastiru Ravanica, koji su osnovali i u njega preneli mošti kneza Lazara odbegli monasi iz Šumadije, iz Ravanice kod Ćuprije.
Fruškogorski imenjak je teško stradavao u predstojećim ratovima, tako da su do Drugog svetskog rata uspele da se sačuvaju samo odeća i pokrov Lazarov, koji je vezla monahinja Jefimija.
Ovaj kraj je proslavila i velika rodoljupka i književnica Milica Stojadinović Srpkinja, lepa i obrazovana kći vrdničkog prote, čiju je narav i duh toliko voleo i sam Vuk Karadžić, da ju je zvao "moja kći iz Fruške". Od pre oko pola veka, na Frušku goru se dolazi i zbog Vrdničke banje, pošto su otkriveni lekoviti izvori kisele i termalne lekovite vode.
Začeci turizma se, međutim, beleže u ovom kraju i još pre Drugog svetskog rata, kada su mesni rudari iskopali tri velika bazena za lekovite kupke.
