Kuća ratne siročadi
Amerikanski vaspitni dom za srpsku ratnu siročad dobio je ime prema svom dobrotvoru Amerikancu Džon Frotingamu koji se u ovaj plemeniti poduhvat upustio zajedno sa suprugom Jelenom Lozanić i celom svojom porodicom iz Amerike.
Frotingam je započeo humanitarnu misiju za srpsku decu još tokom Prvog svetskog rata, od 1915. godine, kada je posle povlačenja srpske vojske osnovao prvi dom za ratnu siročad u Đevđeliji. Ovaj dom je kasnije premešten u Solun. Brodovima francuskog Crvenog krsta srpska siročad prebacivana je u slične domove koje je plemeniti državljanin SAD otvorio u ovoj zemlji. Amerikanski dom u Vranju bio je četvrti u Srbiji koji je Frotingam otvorio i izdržavao.
U Vranju ova ustanova postojala je od 1918. do 1934. godine. Dom je, kako u svojoj hronici "Bolnica u Vranju" naveo dr Vukašin Antić, pedantni hroničar zbivanja između dva rata, prihvatio oko šest stotina dečaka i devojčica. Svako od njih je o trošku porodice Frotingam dobio priliku da odraste i postane svoj čovek.
Ruina i ambasador
Prozori, vrata, terasa na zgradi sa više od 200 kvadrata u prizemlju i na spratu deluju zastrašujuće. Sobe su pune raznog otpada i krša, u jednoj prostoriji zidovi ispisani satanističkim porukama. Kada je američki ambasador Majkl Kirbi pre četiri meseca posetio Vranje, obišao je i ovaj ruinirani spomen na nekadašnje srpsko-američko prijateljstvo.
On je publikovao fotografiju o poseti Džona Frotingama Domu u Vranju. Fotografiju, snimljena 1. jula 1921. godine. Na njoj se u sredini vidi američki humanista, sa viđenim Vranjancima koji su pomagali rad ustanove, sa decom i osobljem. Posebnu ulogu u misiji ovog Amerikanca imala je njegova supruga Srpkinja Jelena Lozanić, kći Sime Lozanića (1847 - 1935), profesora hemije i rektora Beogradskog univerziteta.
Njegova kćerka od dolaska u SAD 1915. godine počinje svoju misiju širenja istine o stradanju Srba u ratu koji je bio u toku. Jelena Lozanić je osnivač Američkog odbora za pomoć Srbiji, u čijem radu je učestvovao i profesor Kolumbija univerziteta Mihajlo Pupin. Dom u Vranju 1924. godine posetili su i kralj Aleksandar i kraljica Marija u pratnji predsednika vlade Ljubomira Davidovića.
Hroničari su zabeležili da je kroz "Amerikanski dom" od 1918. do 1933. godine prošlo više od 8.000 dece. O njima su se starali američki i srpski dobrotvori, vranjska elita i državne ustanove. U istorijskim dokumentima stoji zapisano da je dom bio ponos saradnje američkog i srpskog naroda. Posle Drugog svetskog rata, u ovoj zgradi je do osamdesetih godina bio ženski internat.
Kad je sagrađen novi, Amerikanski dom prepušten je zubu vremena.
Danas je od svega ostala uspomena, ali nedorečena, jer u Vranju još lebde samo sećanja na plemenitog Amerikanca i njegovu suprugu. Ne postoji ulica, a ni spomen-obeležje Džonu Frotingamu i njegovoj supruzi Jeleni Lozanić.
