Časovničar s kamerom

Novac dat za gledanje prvih filmova niko u Srbiji nije žalio. Limijerov program u Beogradu su 1896. puštala dva Francuza, Andre Kare i Žil Žiren, u terazijskoj kafani Kod zlatnog krsta.

Arhiva

Kafana kod Hajduk Veljka

Izgleda da se Kareu veoma dopao Beograd jer se vratio posle dve godine i doneo program od osam novih filmova. Prikazivao ih je u kafani "Kod Hajduk Veljka", koja se nalazila preko puta današnje Palate Albanija.

Beograd je zahvaljujući ovom Francuzu prvi put i sam dospeo na film. Kare je snimio kratke dokumentarce "Izlazak radnika iz fabrike duvana na Senjaku" i "Tramvajska stanica na Terazijama".

Slavko Jovanović

Putujući bioskop kod "Zlatnog krsta" radio je skoro jedan mesec, a Kare je odlazio i u Šabac.

Taman što se oprostio od Beograđana, a stigao je novi putujući bioskop, i to iz Budimpešte. Vlasnik je usput snimio film "Dolazak voza u novosadsku stanicu".

inematograf se zadržao u Tričkovoj kafani na Terazijama, i pozvao "cenjeni publikum" da ga poseti. Zanimljivo, nije se zvao kinematograf, nego Edisonov vitaskop, jer je traku propuštao po sistemu američkog naučnika, drugačijeg od sistema braće Limijer.

Potom je stigao i "amerikanski bioskop". Nije imao nikakve veze sa Atlantikom, bio je iz Nirnberga u Nemačkoj.

Putujući bioskopi su dolazili i odlazili, žive slike su promicale pred očima Srbije, roštilj se pušio, pivo penilo, a kelneri obigravali oko gledalaca, ali je još mnogo moralo da se čeka da bi se pojavio i prvi srpski kinematograf. Konačno, eto i njega! Prve domaće bioskobdžije bili su Stojan Nanić i Ilija Božić. Prikazivali su kratke filmove, a najviše onaj o englesko-burskom ratu.

Neogradske kalfe i šegrti su bežali s posla i onako slobodarski nastrojeni, svim srcem navijali da Buri potuku Engleze. Jedan od tih vatrenih gledalaca bio je i mladi časovničar Slavko Jovanović, koji će postati prvi srpski filmski snimatelj.