NARANČIĆ

I g. Vedran Narančić, rođen 1990, na studijama u Beogradu, istražuje svoje poreklo. Iz kazivanja svog dede, koji mu je preneo kazivanja svoga dede, zna da se prvi Narančić, Petar, sa četiri sina, polovinom 19. veka, doselio u zaselak Trešnjevac sela Malo Polje, kod Han Pijeska iz Crne Gore, "možda iz Pive". Prema tom kazivanju, ranije prezime im je bilo Petrović, od kojih su potekli Narančići, Ostojići i Cvijanovići, možda - Cvijetinovići, a da su Narančići prezime dobili po babi Naranči. Slava porodice je Sv. Jovan Krstitelj, 20. januara.

Nema razloga da sumnjamo da je ovo matronimičko prezime od ženskog ličnog imena Naranča, Neranča ili Nerandža, na koja se nailazi u središnjim i istočnijim krajevima. Danas je to ime - koje Vuk Karadžić u prvom izdanju svog "Srpskog rječnika", 1818, beleži kao Neranča i Nerandža - vrlo retko.

Prezime je, prema tome, moglo nastajati u krajevima gde se koristio taj vukovski oblik imena ove voćke, a to su, osim njegovog rodnog Jadra, i druge oblasti istočno-hercegovačkog govora, od jugozapadne Boke do Šumadije.

U Boki, u hercegnovsko-risanskom kraju i u Igalu postoji prezime Narančić, kao što u Gruži i šumadijskoj Kolubari, ali i u Pounju, ima Nerandžića, Narančića i Nerandžića. Među građanima prvih srpskih varošica spominje se izvesni Pavle Nerandžić, iz Sereza, u kojem je - kao velikoj luci i trgovinskom centru - bilo i mnogo naših ljudi, pogotovo iz Hercegovine i Boke.

Problem su, doduše, različite krsne slave koje mogu, ali i ne moraju, da znače različito poreklo. U Trebinju i okolnim Brdima nailazimo na Narančiće, pravoslavne porodice sa slavom Aranđelovdan, za koje se kaže da su vrlo stara porodica čiji su uljanici i pčele stari više od četiri veka. U Grbešima ih uvek ima po dve do četiri kuće, jer se raseljavaju čim se uveća njihov broj.

Od njih su Narančići kojih i danas ima u Nikšiću, nekadašnjoj Staroj Hercegovini, Han Pijesku u Bosni, Gospiću u Lici, Kleku i Vršcu u Vojvodini, kao i u Argentini i SAD, u Čikagu i Kaliforniji. Prema kazivanju Boža Narančića iz Trebinja svi su oni slavili prvobitno Aranđelovdan.