JOVANČEVIĆ

Iz Veternika, kod Novog Sada, 19-godišnji Stefan Jovančević, interesujući se za poreklo svoje porodice i prezimena, navodi da su njegovi deda i baba 1970. presli u Vojvodinu iz sela Krivodoli, zaselak Zekića Do u Dalmaciji, na granici sa Likom.

 

Tamo su bili mnogobrojni i da bi se međusobno razlikovali, jedni su se prezivali Jovančević-Zekić, a drugi Jovančević-Krljo, ali ime slava bila ista - Vaskrsenje Lazarevo, to jest Lazareva subota, Vrbica. Smatra da su Jovančevići iz Vasojevića i da su se otuda davno doselili u Dalmaciju.

Ovo zaključuje na osnovu vremena nastanka manastira Krupa, u prvoj polovini 14. veka, budući da su se oko njega, svoje najveće svetinje, uvek okupljali svi Jovančevići i drugi dalmatinski Srbi.

U vezi sa ovim zaključkom moramo da iznesemo izvesnu rezervu. Jeste da je uz manastir išlo i stanovništvo, i to pravoslavno, ali ako je manastir Krupa podignut 1317. godine, pitanje je da li su se tu pojavili i Jovančevići, i to iz vasojevićkog plemena. Naime, ako su poreklom od Vasojevića, onda su mogli da poteknu znatno kasnije - nikako u doba Nemanjića, jer se Vasojevići tada još nisu bili uobličili u pleme.

Zato, posvetimo se činjenicama. Selo Krivodoli, postojbina predaka g. Stefana, jeste kod Krupe, između Benkovca i Žegara, a prema "Leksiku prezimena SR Hrvatske", iz 1976, Jovančevići su - i to u većem broju - bili nastanjeni u Bjelovaru, Galovcu kod Zadra, Glavici, Grau i Vučipolju (Gračac), Zagrebu, Krupi (Benkovac, 46 porodica), Našicama, Slavonskom Brodu i Čakovecu.

U zapadnoj Bosni, odnosno Krajini, prezime Jovančević je zabeleženo u šematizmu Mitropolije dabro-bosanske za 1882. godinu u parohijama Blaško (Banjaluka), Pecka (Gerzovo), Kukulje (Gradiška) i Sarajevo. Svi oni imaju razne slave, a samo Jovačevići u Starom Majdanu kod Sanskog Mosta slave Lazarevu subotu.

Budući da u Hercegovini, preko koje bi prirodno išli putevi naseljavanja u Dalmaciju, nema ovog prezimena, trebalo bi proveriti druge moguće puteve migracije, kao i hrvatske istorigrafske izvore o stanovništvu Dalmacije, dako bi se utvrdila starost ove porodice i njihova autohtonost na prostoru Krupe ili, pak, njihovo doseljavanje iz Bosne, kao etape u njenom kretanju.

Ovo ukazuje da bi jedini mogući pravac doseljavanja Jovančevića u Bosnu, pa u Dalmaciju, mogao da vodi iz Stare Srbije preko Drobnjaka i Glasinca. To bi objasnilo i nadimke koji predstavljaju stara prezimena ili srodničke ogranke koji su se vremenom odvojili - Zekiće i Krlje.

Jedino što na kraju sa sigurnošću možemo da kažemo to je da Jovančevići nisu Vasojevići, ali bi g. Stefan trebalo da nam se javi direktno, ako je zainteresovan za posebno istraživanje...