JOVANČEV

G. Stamen Jovančev, iz sela Vuči Del, kod Babušnice - pod planinom Ruj, na samoj granici s Bugarskom - čiji roditelji žive u Velikom Izvoru kod Zaječara, kaže da je pokušavao da dođe do informacija o poreklu porodice, ali bezuspešno, jer u selu nema crkve, a mnogi su tvrdili da su - Bugari. Deda po ocu se zvao Kiril Ivanov i slavio je Sabor presvete Bogorodice, dok se u čitavom selu, kao zavetina, slavio Đurđevdan, dok je prezime njegovog oca Trajka, pradede g. Stamena, izgleda, bilo Rančić.

Gospodine Jovančev, sve ste to lepo izneli, ali nam - za utvrđivanje nastanka porodičnog identiteta i jednog od njegovih glavnih obeležja, prezimena - nedostaje podatak o etničkom poreklu.

Ali, to da je deda Kiril slavio - kako navodite - Sabor presvete Bogorodice, 8. januara, govori nam da svakako pripadate srpskom etničkom korpusu.

U monografiji o Timoku, uključujući sela duž granice sa Bugarskom, našli smo prezime Jovančev u selu Bučju za koje se kaže da ga je zasnovao trgovac solju iz Starog Vlaha Čorbić, koji je tuda često putovao za Vidin. Zvao se Budimir pa su se njegovi mnogobrojni potomci prozvali Budimirovci.

Od njih je grananjem nastalo oko 300 porodica u ovom kraju s različitim prezimenima, među njima i Jovančevi. Sve porodice su slavile Sv. Nikolu, kao porodičnu slavu, ali su se, što zbog nesloge, što zbog podele imanja, iseljavale prema jugu i istoku.

U obližnjem timočkom mestu Andrejevac, na desnoj obali Klisure, između Zaječara i Knjaževca - osnovanom sredinom 18. veka - nastanjeni su i Rančići, kako se preziva pradeda g. Stamena, Trajko, sa slavom Nikoljdan, doseljeni iz pirotskog kraja.

Odakle su se Rančići, Ivanovi - a Ivan je, kao i kod Rusa, varijanta imena Jovan - odnosno Jovančevi, doselili u pirotski kraj? Moguće - iz Makedonije. U okolini Skoplja, u Sredoreku, na izlasku iz Kačaničke klisure, nalazi se i selo Vuči Dol, u kojem i danas žive Jovanovci/Jovančevci, naseljeni u tursko doba iz okoline Kumanova, slava im je vezana za jedan od praznika Bogorodice -Vavedenje, četvrtog decembra.

Uz Jovanovce smo stavili Jovančevci, jer Jovana u okolini Vranja i Pirota od milja zovua Jovanča/Jovanče, pa otud i prezime Jovančev. Uz to, i slava je mogla biti promenjena, odnosno pomerena - sa posne, Vavedenje, na mrsnu - Sabor presvete Bogorodice, jer sa Božićem prestaje post.

U Skopskom polju, istočno od Skoplja, u mestu Kadino Selo postoje i Rančići kao srpska familija sa slavom Nikoljdan. Za njih je zabeleženo da su se doselili 1920. godine, iz sela Sukova kod Pirota. Međutim, osim mogućnosti da se pradeda g. Stamena zvao Trajko Rančić, neku drugu vezu između njegove porodice i Ivanović/Jovančević nismo uspeli da pronađemo.