Balać

Po molbi porodice Balać koja je poreklom iz iz sela Donje Peulje, kod Bosanskog Grahova a slavi Đurđevdan, saradnici "Vesti" su istražili njihove korene.

Balać je jedno od ređih i neobičnijih srpskih prezimena, isto kao i Balač i drugi njegovi srodni oblici. Karakteristični je da ih ima skoro isključivo u zapadnijim krajevima srpskog etničkog prostora. To znači da su te porodice srpske narodnosti, svejedno da li su se u jednom periodu izjašnjavale kao Jugosloveni ili se u međuvremenu pohrvatile.
 

Najraniji podaci o prezimenu Balać dopiru do 1712. Prema popisu te godine, porodice Balaća su zabeležene u selu Mazin, južno od Gornjeg Lapca ka Gračacu, u Lapcu Donjem i Gornjem, u selu Kruge, u Petrovom Selu i selu Željava.
Naravno, to ne znači da porodica s tim prezimenom nije bilo i koju deceniju ranije. Ispitivač S. Pavičić tvrdi da je srpskog stanovništva u ovim krajevima bilo i pre Karlovačkog mira 1699, kao i da se kasnije na prostore Vojne granice naseljavalo novo, takođe srpsko stanovništvo, najviše iz okoline Knina i od Bruvna i Zrmanje.
 

Puna dva veka kasnije, pred Prvi svetski rat, R. Grujić je, u entirane su mnoge porodice s prezimenom Balać, sa slavama Aranđelovdan i Đurđevdan. Nije, međutim, bilo ni Balača, ni katolika Balaća.
 

U i do Karpata, a nakon poraza Turaka kod Beča, 1683, kao njegov deo, uz ušće Tise je stvorena Šajkaška, tako nazvana po flotili rečnih ratnih lađvniku slave Sv. Jovana Krstitelja.
 

U drugim delovima srpskog etničkog prostora nalazimo samo donekle slična prezimena i lokalitete koji bi mogli biti istog korena kao prezime Balać.