Tvrđava lepotica
Prvu tvrđavu na Petrovaradinskoj steni, na novosadskoj strani Dunava, podigli su još Rimljani. Na njenim ruševinama su katolički monasi u 13. veku podigli manastir Belakut, koji su posle provale Tatara "prepravili" u jako utvrđenje.
Tu, u današnjem Petrovaradinu, mađarski kralj Matija Korvin je u 15. veku sklapao trgovačke ugovore sa Mlecima, ali i vojne sa vlastelom protiv nadirućih Turaka. Nešto kasnije i kralj Vladislav Drugi dolazio je u Petrovaradin da bi raznim olakšicama prikupljao radnu snagu za podizanje novih kula i bedema. Najviše se u tom poslu istakao nadbiskup Petar Varadi, prema kome je novi grad dobio ime. Ipak, 1526. moćna turska vojska pod komandom sultana Sulejmana Veličanstvenog tvrđavu je osvojila i držala više od dva veka. Kako svedoči putopisac Evlija Čelebija, u to doba se zvala Varadim, "nepristupačan, čvrst i uistinu star grad...
|
Vrhunska akustika |
Tu je svega dve stotine daskom pokrivenih kuća, bez ograda i bašta, Sulejman-hanova džamija, skladište municije i žitni ambari. Na jugoistočnoj strani nalaze se samo bregovi i po njima sve sami vinogradi". Austrijanci su posle Velikog bečkog rata osvojili ovaj kraj i srušili srednjovekovnu tvrđavu da bi podili drugu, mnogo savremeniju, koja je odolevala svim napadima.
Posle austrijsko-turskog rata 1718. granica između Austrije i Turske je pomerena na centralnu Srbiju, pa je i Petrovaradinska tvđava postala manje značajna, ali su, za svaki slučaj, podignute nove kasarne i topovske postaje, tako da je Petrovaradin do 1790. postao najsavremenije naoružano utvrđenje u monarhiji.
Želeći da pomognu Prvi srpski ustanak, Novosađani su podmitili austrijske oficire i iz tvrđave prokrijumčarili topove. Ustanak je ipak propao, a vožd Karađorđe je jedno vreme bio zatočen u Petrovaradinu. Posle Prvog svetskog rata tvrđava se našla u sastavu Kraljevine SHS. Vojni vrh je tada odlučio da se unište svi bastioni koji su izgubili strateški značaj, pa se na spisku našla i Petrovaradinska tvrđava. Poštedeo ju je pukovnik Dragoš Đelošević, jer mu je bila "suviše lepa da bi je srušio". Godine 1948. je proglašena je istorijskim spomenikom i rekonstruisana.
Danas se tu nalaze galerije i ateljei, Muzej i Istorijski arhiv Novog Sada, Akademija umetnosti, Astronomska opservatorija, konjički i streličarski klub i mnoštvo nacionalnih restorana.
