PAVIĆ

Po molbi porodice Pavić iz Smokovića, kod Zadra, sa krsnom slavom Sv. Kuzman i Damjan - Vračevi", saradnici “Vesti“ su istražili njihove korene.

Prezime Pavić je veoma rasprostranjeno i na srpskom i na hrvatskom etničkom prostoru, kao što ih ima i katolika i pravoslavnih, s tim što se prvi najčešće izjašnjavaju kao Hrvati, a drugi kao Srbi.

Ono je i/ili patronimičkog i matronimičkog tipa, jer je moglo je dakle nastati od imena Pavo/Pava. Kod Južnih Slovena ovo ime je dobilo osnovne oblike Pavle, Pavao, Pavel, Pavol, a od njih i odgovarajuća prezimena - od Pavlovića do Pavlinovića, Pavina i Pavića.

Pavića, sa slavom Sv. Vrači, nema nigde drugde u Bosni, ali ima s drugim slavama - oko Maglaja, Gradiške, Dubice, Prijedora, Krupe i Sanskog Mosta. U Hercegovini, J. Dedijer ih je zabeležio na Domanovićima, pored puta Stolac-Mostar i Stolac-LJubuški.

Kaže da su "s Vlahovića" (od LJubinja), sišli u Počitelj i da su se bavili kalajdžijskim zanatom. Na Domanoviće su se doselili u drugoj polovini 19. veka. Slave Đurđevdan.

Do rata i istrebljenja, Pavića je bilo u raznim krajevima Hrvatske, najviše u opštinama Benkovac, Bjelovar, Vinkovci, Vojnić, Dubrovnik, Đakovo, Županja, Zagreb, Zadar, Imotski, Kostajnica, Nova Gradiška, Orahovica, Osijek, Pakrac, Sinj, Slavonska Požega, Slavonski Brod, Slunj, Split i Šibenik.

Nemamo podatke o konfesionalnoj pripadnosti ovih porodica. M. Radeka nije zabeležio ni jedne Paviće sa slavom Sv. Vrači, ali ih ima sa slavama Ilindan, Đurđevdan i Jovanjdan.

U Šajkaškoj, i to je najraniji zapis u vezi sa ovim prezimenom, zabeleženi su Pavini u Čenti, 1755, a Pavićevi u Mošorinu 1746. i u Čenti 1769. S obzirom da ih nema u drugim krajevima, a ni kod Bunjevaca koji su u Ugarsku došli pre Velike seobe, ovo svedoči da se radi o Srbima-graničarima koji su ovamo dovedeni ili došli da budu šajkaši.

Pavići u Boki, na Luštici, naselje Radovanovići, bili su starosedeoci koji su se "istračili" početkom 19. veka. Slavili su Nikoljdan i imaju čitulu u manastiru Savini.

Prema drugom izvoru, Pavići su poreklom iz Banjana u staroj Hercegovini, odakle su jedni sišli u Boku, a drugi preko Konavala i zapadne Hercegovine dospeli u Dalmaciju i na dalmatinska ostrva.

Inače, Pavići, za koje samo pretpostavljamo da su preci porodice iz Smokovića kod Zadra, poreklom su od znamenitog bratstva Koprivica iz Banjana. Smatramo sa velikom sigurnošću, da je ova linija ona "prava", jer je najveći deo zaleđa Zadra nastanjen upravo porodicama iz starog plemena Banjani (zabeleženog u dubrovačkim arhivama još u 14. veku) koje uglavnom vodi dalje poreklo sa Kosova.

Jedna grana ovih Pavića se iz Banjana iselila u Nikšić, a odatle oko 1885. u Šavnik, gde su se uključili u pleme Drobnjaka, zadržavajući jednu od dve najčešće banjačke slave, Nikoljdan.

Kasnije, tokom seljenja ka severozapadu, moguće je da su preci naših čitalaca promenili slavu, pa uzeli Sv. Vrače, ili po crkvi u selu gde su se naselili ili kao zavet svetiteljima za čije se mošti zna da su isceliteljske, a i sami (Sv. Kozma i Sv. Damjan) se bili "vrači", tj. lekari.