Prvi tramvaj preko Save
Zemun je u 19. vek ušao kao najbogatiji i najlepši slobodni grad u okviru austrijske vojne granice. Od današnjeg Donjeg grada raširio se na predgrađe Gornja varoš, u kojoj su živeli uglavnom Srbi, i na Francštal, nastanjen nemačkim porodicama iz Banata, koji su ga tako krstili u čast visokog gosta, cara Franca Prvog.
Zahvaljujući činjenici da je bio jedna od glavnih stanica na putu koji je vezivao Beč i Carigrad, Zemun je izrastao u snažno trgovačko mesto. Njegovi preduzetni žitelji poslovali su sa mnogim evropskim zemljama, čak do Engleske. U Zemunu je 1833. boravio i čuveni francuski pesnik i državnik Alfons de Lamartin.
Milenijumska kula
|
Posle preuređenja države pod nazivom Austro-Ugarska, Zemun je 1871. dobio zvanje slobodnog grada s izbornim gradonačelnikom. Kada je nešto kasnije ukinuta Vojna granica, u administraciju je uveden srpski jezik, a varoš je postala i obrazovno središte, tako da pojedine škole, među kojima i Zemunska gimnazija imaju tradiciju dugu skoro dva veka.
Otprilike u isto vreme grad je povezan železničkom prugom s Evropom, a zatim preko Beograda 1884. i sa Istokom. Sve više se otvaraju radionice, preteče prvih fabrika, pa parni mlinovi, prve banke, savremeni hoteli. Uređuju se ulice, kopaju arteški bunari, a novi milenijum Zemunci su dočekali uz prve električne sijalice.
Iako sve do 1918. sa druge strane granice, Zemun je još od srpskih ustanaka održavao jake veze sa Beogradom. Bio je prvo sklonište srpskih izbeglica od Turaka, potom i političkih azilanata iz Srbije.
Od ulaska u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, te veze su još više ojačale, ali je Beogradu i administrativno pripojen tek 1934. sa gradnjom mosta na Savi. Most je dobio ime po kralju Aleksandru, koji je u oktobru iste godine ubijen u Marseju, ali su mu Beograđani svoja imena: Lančani, Zemunski ili Tramvajski, jer je preko njega prešla prva tramvajska pruga koja je vodila ka Zemunu.
