Guteša

Poodica Guteša, iz Minhena, u želji da sazna korene svoje porodice, piše da imaju dedu Marka rođenog u okolini Bihaća. Sve što nam od podataka pruža je da potiču iz Gutešinog Vrela, u Lici, ali on to mesto ne može da pronađe na karti. Krsna slava Guteša je Sv. Nikola.

Zašto niste naveli one uobičajene podatke koji su - kako "papagajski" ponavljamo - neophodni da bismo Vam ispunili želju. Bez toga, mogli smo Vaše pismo, sa žaljenjem, da stavimo "ad akta"?

Da, ipak, o poreklu Guteša navedemo bar onoliko koliko smo uspeli da saznamo.
Gutešino Vrelo se zaista ne navodi u "Imeniku mesta" bivše Jugoslavije, čak ni kao zaselak. Možda ga ima na sekcijama, vojnim mapama malih razmera, ali njih nemamo. Ne beleži se ni u "Leksiku prezimena SR Hrvatske" (iz 1976), dakle ni znatno pre najnovijeg menjanja mnogih srpskih naziva naselja.

"Leksik", međutim, ali bez podataka o veri i nacionalnosti, evidentira Guteše u više opština i sela: Bjelovar (Ivančani), Gračac (Bruvno, Mazin, Cerovac, Daruvar, Đakovo, (naravno) Zagreb, Rijeka, Split (sam grad i Trogir, te naselja: Donji Seget, Ljubitovnica) i Šibenik (grad i selo Dvornice). U Koprivnici je popisana i jedna porodica Gutesa).

Gutešino Vrelo bi moglo da bude u ličkim opštinama Gospić i Gračac.
R. Grujić, u "Plemenskom rječniku ličko-krbavske županije" (iz 1915), navodi da je Guteše našao samo u tri naselja ovog kraja - u Bruvnu, Gračacu i Škarama kod Gospića, a M. Radeka ih u "Karlovačkom vladičanstvu" (Lika i manji predeli po njenom obodu), beleži samo kao pravoslavne sa slavom Nikoljdan.

U Bosni su Guteše krajem 19. veka živele u parohijama Bihać i Hrgar, i kod Dorblina i Suvaje. Oni su se, nakon povlačenja Turaka, doselili sa leve obale Une. I svi su slavili samo Svetog Nikolu.

Prezimenom slični Gutići - za koje bi se, po korenu, moglo pretpostaviti da su istog porekla, odnosno da je jedan od ta dva oblika bio primaran - prilično su brojniji od Guteša, ali slave Sv. arhiđakona Stefana, Sv. Vasilija, Sv. Grigorija i Sv. Jovana Krstitelja. Različite slave, međutim, ukazuju da je mala verovatnoća da im je prezime nastalo iz istog korena, odnosno da su Guteše prezime dobile po nadimku nekog davnog pretka koga je fizički karakterisao poremećaj štitne žlezde, pa na grlu imao guku koju još nazivaju i guta ili "guša" ...