MARINKOVIĆ

Za svoje poreklo i prezime, pita nas i Jelena Marinković iz Beograda. U našoj rubrici, na portalu "Vesti", pročitala je o Marinkovićima koji vode poreklo iz Raške, i drugim sa hrvatskog Primorja, pa je u nedoumici oko svog porekla. Njeni preci potiču iz sela Gornja Crnuća, opština Gornji Milanovac. Sv. Stefana (9. januara) slave kao sveca zaštitnika. U rudničkom kraju je živeo i njen čukundeda koji je poginuo na Solunskom frontu.

Sudeći po činjenici da je čukundeda naše čitateljke bio solunski borac, očigledno da je ona pripadnik mlađe generacije koja i nema življi kontakt sa svojim korenima, u Gornjoj Crnući ili bar u Gornjem Milanovcu, pa o njima i ne zna mnogo.

Listajući etnološku literaturu o ovom kraju, posredno smo saznali da su čak četiri domaćinstva Marinkovića bila nastanjena u Gornjem Milanovcu kao činovničke porodice 1947. i 1952, dok su dve porodice od udovica doseljenih u varoš, a svi poreklom iz Gornje Crnuće. Naša čitateljka se, pak, javlja iz Beograda gde pretpostavljamo i živi.

Prezime Marinković je patronimik, dobijeno prema muškom imenu Marinko (izvedenom prema Milici Grković u "Rečniku ličnih imena kod Srba", od još starijeg imena srpskog Marin), najverovatnije rodonačelniku porodice u nekom prelomnom vremenu, na primer, tokom seobe u rudnički kraj.

Zbog ovakvih čestih slučajeva u srpskom narodu, svi jednoprezimenjaci se ne smeju automatski smatrati i međusobnim srodnicima nego je potrebno znati makar jednu dodirnu tačku, mesto ili kraj, koji su dobro ispitani u pogledu kretanja stanovništva kako bi se utvrdilo odakle tačno potiče data porodica. Upravo je takav slučaj sa porodicom čitateljke. Oni, izvorno, nisu imali to prezime, Marinkovići, kao što su to bili oni Marinkovići iz Raške ili Makarskog Primorja.

I u samom takovskom kraju ima Marinkovića koji spadaju u "starinačke" familije, što nije slučaj sa porodicom čitateljke. Njeni preci su se doselili u Gornju Crnuću iz zlatiborskog sela Sjeništa krajem 19. veka, kao znatlije - mutavdžije a pre Drugog svetskog rata kada su se prvi Marinkovići i nastanili u Gornjem Milanovcu, bavili su se i trgovinom.

Pre doseljenja na Zlatibor, gde su se sklonili zbog neke čarke sa Turcima, živeli su u novovaroškoj Radojni, u zaseoku Čolovini. Njihovo preseljenje na Zlatibor desilo se davno, polovinom 18. veka. Slava im je bila Stevanjdan, a staro prezime, prema zanimanju, Mutavdžić.

Prema jednoj verziji još starije prezime porodice je bilo Stojanović koja je slavila Jovanjdan. Kada je došlo do promene slave ne možemo da kažemo, ali do promene prezimena Mutavdžić u Marinković, došlo je kasnije, tek u 19. veku, po doseljenju na Zlatibor. Prezime Stojanović je postojalo neposredno po doseljenju iz novovaroškog kraja.