KROŠNJAR

Čitalac g. Dragan Krošnjar koji nam se javlja iz RS piše da je rodom iz Čemernice kod Vrginmosta i da su mu poznate "samo tri porodice Krošnjar koji nemaju rodbinske veze", njegovi, koji slave Aranđelovdan i druga familija u njegovom selu, slave Jovanjdan dok je treća u Bjeljevini kod Kostajnice koja takođe slavi Jovanjdan. Na kraju, zanima ga poreklo porodica ovog prezimena, tj. "odakle su došli i kada".

 

Nažalost, naše prvo, odnosno prethodno istraživanje nije nas dovelo do odgonetke čitaočevog pitanja iz jednostavnog razloga: naime, uopšte nemamo podataka u raspoloživoj literaturi. Ipak, da čitaocu ne bismo uskratili bar jedno objašnjenje, pozabavićemo se značenjem njegovog prezimena kao i podacima gde sve ima porodica koje ga nose.

Prema "Leksiku prezimena SR Hrvatske" u kome je korišćena građa popisa stanovništva FNRJ 1948. godine, Krošnjari su evidentirani u naseljima: Berak (kod opština Vukovar), Bjelovac (Kostajnica), Rajevo Selo (Županja), Čemernica (Vrginmost) i, naravno, u Zagrebu a u Levanjskoj Varoši (kod Đakova), zabeleženo je domaćinstvo prezimena Krošnjer. Nije na odmet da zabeležimo i prezime Krošnjak: u Gologorici, Juratićima i Cerovlju (kod Pazina), u Puli i u Čulinečkoj Dubravi (kod Zagreba).

M. Radeka je, u "Karlovačkom vladičanstvu", naveo samo Krošnjare i to samo sa slavom Jovanjdan ali ne i "aranđelovštake", jer Vrginmost pripada drugoj, Slavonskoj (ranije Pakračkoj), eparhiji. Dodajmo, da se ni ovo opštinsko mesto Čemernice, na Kordunu, u Sisačko-moslavačkoj županiji u Hrvatskoj, 40 km od Karlovca, više ne naziva svojim starim imenom, nego je službeno preimenovan u Gvozd. Inače, u Drugom svetskom ratu, u avgustu mesecu 1941, ustaše su ubile 1.564 Srba iz ovog mesta i okoline u pokolju u Glinskoj crkvi a tada su i spaljena srpska sela u okolini, kao i hram Sv. proroka Ilije, podignut 1773. godine.

U Bosni, Hercegovini, Crnoj Gori sa Bokom i drugim delovima srpskog etničkog prostora nismo našli ni Krošnjare niti porodice spomenuta druga dva slična prezimena koja su, po svemu sudeći, isključivo vezana za užu Hrvatsku i Istru.

Prezime Krošnjar bi se moglo dovoditi u vezu sa dve stare srpske i slovenske reči koje su, zapravo, svakako istog korena, naime "krošnja", čije je botaničko značenje opštepoznato ali ima i još jedno, poljoprivredno, i "krosna" koja se u zapadnim krajevima koristi kao naziv tkalačke sprave - razboja, stana i kako se sve još govori. Od prvog značenja bi došla kao nadimak a od drugog, koje nam je uverljivije - od zanimanja majstora koji je pravio "krosna" za tkanje. (Analogno zanimanju brdar/Brdar). Držimo da se preci našeg čitaoca to prezime stekli upravo svom zavičaju u Kordunu i Slavoniji a da im je Jovanjdan bio prvobitna slava. Drugo - drugom prilikom, eventualno u našoj knjizi...