VANČIN
Čitateljka Olgica Vančin iz Surčina pita za svoje poreklo o kome ne zna gotovo ništa. Jedino što zna pouzdano jeste da su i otac Petar, i deda Radovan (negde ubeležen kao Radivoj) i pradeda Petar, živeli u Surčinu. Pradeda se doselio iz Starog Bečaja, Srbi su, pravoslavne vere, a slava im je Sv. Arhangel Mihailo, 21. novembra.
U Sremu, zaista, ne nalazimo druge Vančine a u Šajkaškoj, na levoj obali Dunava i desnoj Tise blizu ušća, zabeležene su porodice sa prezimenom Vančan u Starom Bečeju 1847, Vančev (čak tri) u Mošorinu 1788. i Vančikin u Bečeju (banatskom), 1883. godine. U bački Bečej koji se dugo označavao samo kao Kovin, Kovinci i Kovinačko Selo, kako se i danas zove jedan njegov deo: Kovinske strane ili Vlaški kraj, Vančini su se kao i mnoge srpske porodice doselili iz Banata, u vreme ustanovljavanja Bečeja kao centra Potiske granice. Jedino je teško reći da li je to bilo u 17. ili 18. veku, a od sredine 18. veka su bila dva talasa seoba.
Banatski Bečej i Bečej u Banatu, bili su u srednjem veku i u vreme turske okupacije jedinstvena celina. U 16. veku do turskih osvajanja Panonije, ovde su vlast imali grofovi Brankovići sa kojima se veliki deo srpskih porodica povlači na Rac-Kovin, Srpski Kovin na ostrvu Čepel, na Dunavu kod Budima i Pešte. Tada su i Vančini otišli na sever i tamo u Slovačkoj (eventualno Češkoj) i dobili svoje današnje prezime, pa se ponovo vratili u Bečej u 18. veku.
O njihovom prisustvu svedoči i toponim za potes u ataru Kanjiže, Vaničin Siget. Iz Kanjiže su se iseljavale mnoge srpske porodice zbog kolere. Prema odredbama karlovačkog mira, Bečej se sredinom 18. veka formira kao srpska varoš naseljavanjem mnogobrojnih porodica iz Pomorišja i Potisja. Međutim, kada je bečejsku zemlju kupio mađarski vlastelin Sisanjija 1782, nastaje raseljavanje Srba iz Bečeja u Vojnu granicu. Istina, ovde se Vančini ne spominju direktno kao stanovnici ove varoši ali se vidi da su tu živeli po zaostalim toponimima, kao što je mesto Van/Vanj u neposrednoj blizini Bečeja (sada je to samo potes u selu Kumane).
U Negotinskoj krajini, u mestu Veljkovo, je u vreme istraživanja K. Jovanovića nakon Prvog svetskog rata - živela i porodica Vančin. Istina, oni slave Sv. Petku i selo je okarakterisano kao vlaško, jer se stanovništvo doselilo iz današnje Rumunije, ali su u Veljkovu svi toponimi srpski a moguće je da je među ostale došla i neka porodica iz severne Ugarske.
Sve to posmatramo u svetlu faktografije da su u bivšoj SR Hrvatskoj, (Slavoniji i Gorskom Kotaru), zabeležene u 19. veku doseljene brojne češke familije Vančina, Vončina i sl. (a prezime Vančin se nađe i u Rusiji) - ne pomišljajući, pritom, da su i preci naše čitateljke češkog odnosno slovačkog porekla ali da prezime jeste.
