Sprem'te se za penziju
U predlogu su se našli vojni i civilni invalidi rata i članovi porodica, a u "pojedinim slučajevima" njihova rodbina i potomci. Doduše na "dugom štapu", jer je predlog novog zakona o pravima boraca, vojnih invalida, civilnih invalida rata i članova njihovih porodica, tek u fazi pribavljanja mišljenja i saglasnosti drugih nadležnih organa, pa se još uvek ne zna ko bi mogao da živi od dedine, pradedine i čukundedine penzije.
Sudeći prema ocenama sagovornika "Vesti" iz večito suprotstavljenih tabora, ovaj predlog neće pomiriti, već dodatno zakrviti dva, još od Drugog svetskog rata, "na krv i nož" suprotstavljena tabora.
Istoričar Srđan Cvetković koji se u Institutu za savremenu istoriju bavi žrtvama komunističkog režima, kaže za "Vesti" da četnika danas u Srbiji ima samo u tragovima, jer su to ljudi koji su sigurno prešli 90 godina života.
- Više je to o dodeli penzija jedan simboličan gest i samo moralna satisfakcija za potomke, a ne učesnike, jer ne znam da li ih ima na desetine da su živi - priča Cvetković.
Zakon kojim se izjednačavaju prava četnika i partizana donet još 2004, ali je kako je ukazao ovaj istoričar, deo članova Saveza udruženja boraca narodnooslobodilačkog rata (SUBNOR), bojkotovao je komisiju koja se tim pitanjem bavila pa četnici nikada nisu dobili penzije. Tako su, objašnjava on, o sudbini i pravima ravnogoraca pre skoro deceniju i po, a 60 godina posle Drugog svetskog rata i dalje odlučivali isključivo partizani!
Podsećanja radi, Skupština Srbije je krajem decembra 2004. usvojila Zakon o izjednačavanju prava partizana i četnika, kada je ustanovljena i Ravnogorska spomenica 1941. Međutim, četiri člana SUBNOR-a iz sedmočlane Republičke komisije za utvrđivanje prava na boračku penziju, kako su tada navodili mediji, "sabotirala" su zakon o izjednačavanju prava partizana i četnika.
Samo pominjanje novog zakona o izjednačavanju četnika sa partizanima mnogo je naljutilo borce u SUBNORU-u Kragujevca.
Na naše pitanje da prokomentarišu potez države koji bi možda trebalo da usledi početkom iduće godine, oni ističu da četnici sa partizanima ne mogu nikada i nikako da budu izjednačeni.
- Nijedan zakon ne može nikada da izjedanči partizane koji su se borili protiv fašista i njihovih slugu, a te sluge su bili četnici - ogorčeni su nekadašnji šumadijski partizani.
U kragujevačkom SUBNOR-u smatraju da onaj ko ih bude izjednačavao sa borcima Draže Mihailovića, "čini zlo i pravi nove podele".
Ogorčeni su i Srpski ratni veterani 1999, jer kako ističe njihov predsednik Mile Milošević, sudeći prema Nacrtu zakona od 9. decembra 2018, odnosno od pre mesec i po dana, oni nisu dobili nijedno pravo.
- Silna prava koja se pominju u štampi su za ratne vojne invalide i imali su ih i do sada, kao i penzioneri partizani iz Drugog svetskog rata, pa valjda i četnici kojima je priznato učešće u ratu, ali mi ništa. Podneli smo 29 zahteva, ali nijedan nije prihvaćen. Imamo samo pravo na legitimaciju koje nam ničemu ne služi i pravo na zdravstvenu zaštitu koje imaju svi u Srbiji, po ličnoj osnovi ili po osnovu supružnika - kaže Milošević, koji je član komisije za izradu ovog nacrta.
Liči na deklaraciju
- Ako vidimo da su obuhvaćeni i oni iz Balkanskih ratova iz 2012. i 2013. godine, onda bih rekao da to više nije zakonska regulativa o penzijama borcima, već bi se pre moglo reći da je deklaracija, jer koji je to učesnik Balkanskih ratova danas živ - pita Srđan Cvetković.
Olakšice i za porodicu
Procene su da je reč o nekih 36.000 boračkih penzionera, a u pogodnosti, prema pisanju "Novosti", spadaju mesečna primanja, penzije, invalidnine, dodaci za negu, jednokratna pomoć, besplatna rehabilitacija i oporavak, besplatno putovanje i za pratioce, povlašćena vožnja, finansijske dotacije za vozilo, besplatne sahrane.