Fašizam na mala vrata

- Ljotić je bio kvisling i saradnik nacista, on je sa svojim odredima oterao Jevreje u logore, koji su kasnije stradali u logorima NDH. Nikakva istorijska revizija ne dolazi u obzir - poručio je predsednik Jevrejske opštine Beograd Danilo Medić za Prvu televiziju.

U izdanju od 18. januara 2019, "Politikin Zabavnik" pod naslovom "Ko su bili ljotićevci" piše da se Dimitrije Ljotić "brinuo o redu u Srbiji", da je imao "jedinice visokog morala", da je "osuđivao pogrome Jevreja", da je dobar deo srpskih masona "spasao iz logora".

Događaji u Drugom svetskom ratu ukazuju na drugačiji red stvari na terenu, o čemu postoje istorijski spisi, doskora i živi svedoci, koji govore o zločinima koje su ljotićevci počinili kao saradnici nemačkog okupatora.

- Oni su bili slepi sledbenici Trećeg rajha i najverniji saradnici nemačkog okupatora u okupiranoj Srbiji u vreme Drugog svetskog rata - kategoričan je istoričar i dugogodišnji muzejski savetnik Narodnog muzeja Užice Radivoje Papić.

Ovaj istoričar ističe da je uloga ljotićevaca posebno bila pogubna po okončanju Užičke republike, nakon čijeg sloma su jurili partizane i njihove pristalice na terenu.

- Velika je sramota i njihova uloga u hapšenju građana Kragujevca koje su kasnije Nemci streljali. Navešću vam još jedan podatak koji nesumnjivo govori o njihovoj kvislinškoj i zločinačkoj ulozi - 28. jula 1941. godine ljotićevci su pohvatali 81 seljaka, među kojima je bilo i dečaka od 15 i 16 godina, koje su Nemci streljali na Bukovima kod Kosjerića - kaže za "Vesti" Papić.

Dimitrija Ljotića i njegov pokret Zbor nisu slučajno izjednačavali sa nacistima i fašistima, kažu u Jevrejskoj opštini Beograd.

"Dimitrije Ljotić je bio lokalni nacista i organizovao je vojsku, Srpski dobrovoljački korpus (nem: Serbischer SS-Freinjilligen Korps) koja je bila u službi Vermahta. Ideologija ovog korpusa je bila identična nacističkoj: istrebljenje Jevreja, komunista i zapadnjačkog kapitalizma. Korpus je bio zloglasan po zločinima nad stanovništvom, posebno Jevrejima i Romima, partizanskim ustanicima i pripadnicima pokreta otpora. Ljotićeve jedinice su učestvovale u streljanju đaka u Kragujevcu u oktobru 1941. Dan nakon ovog masakra u organizaciji Zbor otvorena je najveća antisemitska izložba u Beogradu tzv. Antimasonska izložba koja je bila usmerena ka "razotkrivanju judeokomunističke zavere", a u proljotićevskim novinama su se pojavile reči "Srbi ne bi trebalo da čekaju Nemce da počnu istrebljenje Jevreja", navodi se u saopštenju JOB-a.

Sudbina kapetana Vojinovića

Priča iz "Politikinog Zabavnika" zapravo se bavi sudbinom kapetana Miloša Vojinovića, koji je rođen kao Nemac Henrik Lautner, ali se zbog ljubavi prekrstio u pravoslavca i promenio ime. Možda upravo njegovi biografski podaci i životni put ukazuju na svu tragičnost dešavanja u Drugom svetskom ratu na ovim prostorima koji su junaka začas pretvarali u antijunaka i obrnuto.

Henrik je bio odličan instruktor skijanja, završio je i pilotsku školu, a kako je na Zlatiboru radila poznata jedriličarska škola, on je postao jedan od njenih instruktora. Odomaćio se među Erama, a pogotovu kada se zaljubio u Nadu, ćerku predsednika opštine i jednog od imućnijih užičkih trgovaca Andrije Mirkovića. Zbog ženidbe je promenio ime i tako postaje Miloš Vojinović.

U tekstu "Politikinog Zabavnika" se navodi da je Vojinović odmah pristupio Srpskim dobrovoljačkim odredima, koje su osnovali Nedić i Ljotić, sa ciljem da se uguši ustanak u Srbiji, kako bi se izbegle nemačke odmazde prema narodu.

Autor se poziva i na akademika Ljubomira Simovića koji je zabeležio da su seljaci na Zlatiboru, togom gonjenja partizana, zapazili nekog nemačkog oficira koji je pričao srpski i spasao mnoge civile od streljanja. Navodno se pojavljivao pred nemačkim streljačkim strojem, izvlačio seljake izvedene na streljanje, uz reči: "Niks komunist!"

Takođe se navodi da je po naredbi generala Nedića, odred kojim je komandovao Vojinović prebačen na Drinu sa zadatkom da organizuje prihvat srpskih izbeglica koje su bežale iz Bosne od ustaškog noža. To spasavanje je trajalo nešto više od dve nedelje, a Vojinovićev odred je sačuvao živote više od 22. 000 ljudi.

Generalno negativno

- Moguće je da je Vojinović preko tasta za neke ljude intervenisao i da ih je spasao streljanja. Normalno je i što je tadašnja Srbija vršila prihvat srpskih izbeglica koje su bežale od ustaškog noža, ali to im ne daje generalno pozitivnu istorijsku ulogu - komentariše ove primere istoričar Radivoje Papić.

Nedostupan

Predsednik Jevrejske opštine Beograd Danilo Medić zatražio je izvinjenje glavnog i odgovornog urednika "Politikinog Zabavnika" Zefirina Grasija zbog objavljivanja teksta "Ko su bili ljotićevci", jer smatra da je u pitanju lična odgovornost.

"Vesti" su juče pokušale da stupe u konatakt sa prozvanim Grasijem, ali je on bio na sastancima.

Srpski esesovci, ili...

Još pre desetak godina mediji su upozoravali da u srpskim obrazovnim ustanovama parola o "dva srpska antifašistička pokreta" mogla na mala vrata da uvede novu: o "tri srpske vojske", koje su navodno postojale u Drugom svetskom ratu.

U "Ravnogorskoj čitanci", štampanoj 2005. godine kao "priručnik profesorima istorije", trećom srpskom vojskom, uz partizane i četnike, proglašeni su ljotićevci. Oni su opisani biranim rečima: "Iako malobrojna, predstavljala je čvrstu vojnu formaciju, s osobenim kodeksom časti i poštovanja..." Uobičajeno mišljenje da su ljotićevci bili "srpski esesovci" ovde se menja sugestijom da su oni samo "bili optuživani" za širenje nacizma, a da su zapravo imali nameru "da ožive nacionalnu svest".

Kontrasti u istorijskom loncu

U tekstu "Ko su bili ljotićevci", autor govori i da se Ljotiću često spočitava i antisemitizam, da su mnogi istaknuti članovi Zbora bili otvoreno protiv Jevreja i da se to videlo i na stranicama njihove štampe. Da sam Ljotić nije bio omiljen, da su ga izjednačavali s nacistima i fašistima, iako zboraši tako sebe nisu doživljavali.

Podseća se i na Ljotićev autorski tekst "Ni fašizam, ni nacionalsocijalizam", u kome pravi razliku između njih i Zbora, čiji je bio osnivač, ali i na to da je "nemačka obaveštajna služba uspela da ubaci neke agente u pokret, potom i da ga delom veže za sebe".