125 godina od rođenja velikog srpskog pisca
Brojni tumači njegovog dela naglašavali su da je Crnjanski (1893-1977) na jedinstven način predstavio izuzetno teško istorijsko iskustvo srpskog naroda, razvejanog sticajem tragičnih okolnosti već vekovima na širokim prostranstvima srednje i istočne Evrope, što je centralna tema njegovog kapitalnog dela "Seobe".
Bio je sjajan stilista, jedna je od ključnih pojava srpske književnosti uopšte.
U Beogradu od 1980. godine deluje njegova zadužbina, koja svake druge godine dodeljuje nagradu za najbolju prvu knjigu piscu iz svih oblasti u kojima se ogledao Crnjanski (poezija, roman, pripovetka, esej, drama) a dodeljuje i nagradu "Stražilovo" za najbolje studentske radove o delu Crnjanskog.
Crnjanski je rođen u Čongradu, danas Mađarska, tada Austro-Ugarska, gde se njegov otac, niži činovnik, našao po kazni. Zbog neobuzdanog ponašanja uklonjen je iz Banata, u sredinu koja je bila gotovo potpuno nesrpska. I po ocu (Ilandža) i po majci (Pančevo) Crnjanski je bio Banaćanin.
Detinjstvo i ranu mladost proveo je u Temišvaru, koji je s puno topline opisivao u sećanjima, kao i malenu srpsku zajednicu, ostatak ostataka nekada ugledne i bogate srpske opštine.
U toj sredini je upio strasnu ljubav prema tradicijama svog naroda i sva njegova dela, čak i ona s lirskom tematikom ili antiratna kakva je pisao ranih dvadesetih prožeta su posebnom vrstom mističnog patriotizma.
Pripadao je generaciji koju je užasna klanica Prvog svetskog rata potpuno odredila, u austrijskoj uniformi prošao je Galiciju i italijanski front, i rana njegova dela odraz su tog duha.
Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Školovao se prethodno u Beču i Rijeci, a kasnije i u Parizu. Bio je profesor, novinar, publicista, a od 1928. zaposlen je u Centralnom pres birou vlade Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Jugoslavije) pri diplomatskim predstavništvima u inostranstvu.
Okupacija Jugoslavije 1941. zatekla ga je u Rimu, odakle se preko Lisabona zaputio u London. Iz emigracije, koju je teško doživeo, vratio se u otadžbinu 1965.
U romanu "Seobe", čiji je prvi deo napisao 1929. a drugi 1962. opisivao je tragično rasejanje Srba na širokim prostorima Srednje Evrope i Južne Rusije. Delo je nastalo na realnim istorijskim osnovama.
Ostala dela kojima je Miloš Crnjanski večno zadužio srpsku književnost su: romani "Dnevnik o Čarnojeviću", "Kod Hiperpborejaca", "Roman o Londonu", "Kap španske krvi", pesme "Lirika Itake", "Lament nad Beogradom", novela "Priča o muškom", drame "Maska", "Konak", "Nikola Tesla", putopisi "Ljubav u Toskani", "Knjiga o Nemačkoj", "Naša nebesa", "Naše plaže na Jadranu", "Boka Kotorska", "Knjiga o Mikelanđelu", "Embahade".
Za roman "Seobe" je 1930. dobio nagradu Srpske akademije nauka. Kada je 1973. godine svečano otvorena nova zgrada Narodne biblioteke Srbije na Vračarskom platou, a biblioteka počela da dodeljuje nagradu za najčitaniju knjigu godine u bibliotekama Srbije, prvi dobitnik bio je Crnjanski za "Roman o Londonu", koji je prethodno dobio NIN-ovu nagradu za roman godine.