Preti li pravoslavlju raskol (3): "Proročanstvo" iz 381. godine
Kakva je pozicija vaseljenskog patrijarha u pravoslavnom svetu govori i anegdota koja se često prepričava po uzoru na onu kada je Staljin na Čerčilovu opasku da bi u posleratnoj Evropi trebalo zadovoljiti i Vatikan, uzvratio: "Koliko papa ima divizija?".
Tako je, navodno, jednom prilikom kada su se vaseljenski i ruski poglavar nadgornjavali, patrijarh moskovski i cele Rusije nadmeno, sa pozicija najveće pravoslavne crkve, upitao koliko carigradski ima vernika.
Dr Zoran Čvorović kaže da autokefalnost može dati samo "crkva majka", a to je u ovom slučaju Ruska pravoslavna crkva.
- Drugi kanon Drugog vaseljenskog sabora, koji je i danas opšteobavezujući za sve pravoslavne pomesne crkve, pa i za Carigradsku patrijaršiju, jasno zabranjuje nosiocima vlasti u drugim pomesnim crkvama da se mešaju u poslove unutar kanonskih teritorija i kanonski granica druge pomesne crkve, jer kako tamo stoji, time se "stvara mrzovolja i svađa" između crkava - ukazuje Čvorović koliko su učesnici Drugog sabora, davne 381. godine, bili vidoviti.
Aleksandar Raković podseća da čak i kada "majka-crkva" dodeli autokefalnost delu svoje kanonske teritorije, sa tim moraju da se saglase sve pomesne pravoslavne crkve.
Na drugoj strani, Vartolomej je ovih dana izjavio da je isključivo njegovo pravo kao vaseljenskog patrijarha da daje autokefalnost, kao što je to učinio njegov prethodnik u 16. veku, dajući samostalnost Ruskoj pravoslavnoj crkvi ili on lično, pre dve decenije, dajući samostalnost Pravoslavnoj crkvi čeških zemalja i Slovačke.
Carigrad aminovao Svetog Savu
Pre nego što je Sveti Sava izdejstvovao autokefalnost srpskoj crkvi, ona je bila pod jurisdikcijom Ohridske arhiepiskopije. Kada ga je carigradski patrijarh Manojlo Prvi, 1219. godine rukopoložio za arhiepiskopa srpskih i primorskih zemalja, srpska crkva je i zvanično dobila nezavisnost i dostojanstvo arhiepiskopije. To je, između ostalog, podrazumevalo da se srpski duhovni vođa bira u srpskoj zemlji.