Šta će američki "prljavi inspektori" u Rusiji?
Sledi zabrana i "Aeroflotu"
Novi set američkih sankcija Rusiji koji je Vašington najavio zbog navodne upotrebe hemijskog oružja u britanskom Solsberiju podrazumeva potpunu zabranu izvoza elektronskih uređaja i opreme dvojne namene u Rusiju. Kako je najavljeno, sankcije stupaju na snagu 22. avgusta, mada one još nisu objavljene na zvaničnom sajtu Federalnog registra američke vlade.
Drugi paket sankcija bi mogao da bude uveden za tri meseca, a uključio bi smanjivanje nivoa diplomatskih odnosa, zabranu letova ruskoj avio-kompaniji "Aeroflot" u SAD i gotovo potpuni prekid američkog izvoza u Rusiju. Uslov da ne budu uvedene, kako poručuju iz Vašingtona, jeste da Rusija predoči dokaze da više ne proizvodi hemijsko oružje. Vašington naime traži da u objekte gde su se nekad proizvodili otrovi dođu američki inspektori koji bi izvršili kontrolu.
Bivši član Komisije UN za biološko i hemijsko oružje i vojni ekspert Igor Nikulin objašnjava da je 2017. godine Rusija završila uništavanje svih zaliha svog hemijskog oružja, a da su apsolutno sve faze pratili američki i britanski stručnjaci, kao i međunarodni posmatrači Organizacije za zabranu hemijskog oružja. Na kraju svake faze su svi ti inspektori stavili svoje potpise.
- Mislim da su sada, u krajnje napetoj situaciji, male šanse da Moskva dozvoli dodatne kontrole svojih postrojenja. Zapravo, ne razumem šta to Amerika traži i zašto bi Rusija trebalo nekog negde da pušta. Tim pre što je Moskva učinila sve da čak i pre predviđenog roka uništi sve zalihe hemijskog oružja. Trebalo bi istaći da su Amerikanci uništavanje svojih zaliha hemijskog oružja odložili do 2024. godine, jer navodno nemaju novca u budžetu za te potrebe. Ne zaboravimo da njihov budžet iznosi preko 700 milijardi dolara - navodi Nikulin.
Amerikanci hemijsko oružje koriste kao izgovor
Politikolog Aleksandar Asafov podseća da Amerikanci već tradicionalno koriste optužbe za proizvodnju i korišćenje hemijskog oružja kao povod da se obračunavaju sa državama koje im ne idu niz dlaku. Sa njim se slaže i Anton Utkin, ekspert za hemijsko oružje i bivši inspektor UN za Irak. On kaže da se hemijsko oružje koristi isključivo kao izgovor, kao i da sankcije imaju sasvim drugu pozadinu i zadatak.
Utkin smatra da se sada izvršna i zakonodavna vlast, odnosno administracija predsednika i Kongres takmiče ko će pokazati agresivniji pristup prema Rusiji. I to je faktor unutrašnje politike SAD. On uvođenje novih sankcija stavlja u kontekst događaja u Siriji i navodi vrlo interesantno tumačenje.
- SAD zapravo žele da Rusija ne ometa istragu "na licu mesta". Obratite pažnju na ovu formulaciju. Radi se o engleskom izrazu "inside inspection", odnosno kontrola na terenu. Iz usta državnog sekretara koji je to izjavio i zatražio od Rusije nije bilo definisano o kojim se mestima radi, odnosno da li oni žele da kontrolišu hemijsko oružje u Rusiji ili na nekim drugim lokacijama, recimo u Siriji - objašnjava Utkin.