Razmena na papiru od aprila
Novinari kosovskog lista aktuelizovali su pitanje razmene teritorija između Srbije i Kosova i tom prilikom se pozvali na scenario razgraničenja koji je predstavljen u naučnoj studiji srpskih autora pre četiri meseca, koju je izdala Fondacija za otvoreno društvo.
Na 90 stranica, autori Miladin Kovačević, Dušan Gavrilović, Dragan Popović, Milena B. Stevović, Ljiljana Sekulić i Katarina Staničić govore o koristi koju bi Srbija imala od razmene teritorija.
Prema autorima, predmet razmene bi mogle da budu četiri opštine na severu Kosova: Zvečan, Leposavić, Zubin Potok i severna Mitrovica za Preševo.
- Ove četiri opštine su de fakto integrisane u ekonomski sistem Srbije i operacionalizacija ovog scenarija je bez određenih društvenih, etničkih turbulencija - navodi se u studiji.
Kada se govori o ekonomskim efektima, scenario razmene teritorija, odnosno četiri opštine na severu sa Preševom, predstavlja godišnju dobit od 90 miliona evra za Srbiju. Ako se ima u vidu ova dugoročna perspektiva, odnosno za 30 godina, to bi predstavljalo dobit od 2,7 milijardi evra za srpsku stranu.
Ako se doda i minimalni rast BDP-a od tri odsto za ovu teritoriju, potencijalna i akumulirana dobit može dostići do milijardu evra, stoji u studiji.
Miladin Kovačević, koji je jedan od autora, kaže za "Vesti" da je četiri meseca od prezentacije studije kosovski "Zeri" pokrenuo ovo pitanje.
- Izvesno je da su kosovski novinari aktuelizovali ovo pitanje, jer se predsednik naše države precizno i eklatantno izjasnio za mogućnost razgraničenja sa Albancima. Kamo sreće da je i ranije bilo sluha za argumente koji su izneti u studiji - kaže Kovačević.
On dodaje da je studija u kojoj četiri opštine na severu Kosova pripadnu Srbiji, a Preševo Kosovu i Metohiji dobra naučna podloga za političku opciju.
"Razlika" 12.000 stanovnika
Prema studiji opštine na severu imaju više od 42.000 stanovnika - Zvečan 10.974, Zubin Potok 6.079, severna Mitrovica 11.963 i Leposavić 13.005 stanovnika. Kako navode autori, četiri opštine na severu Kosova imaju oko 40 odsto više stanovnika od opštine Preševo i 1.000 kvadratnih kilometara veću površinu.
Razlika od 12.000 stanovnika može da se proceni kao demografska "korist" za Srbiju, u scenariju razmene teritorija. Takođe, ovim slučajem Srbija dobija 1.000 kvadratnih kilometara zemljišta - stoji u studiji.
Do rešenja dva putića
U procesu definisanja odnosa Srbije sa Kosovom i Metohijom polazi se od pretpostavke da se ti odnosi mogu kretati u dva pravca - kaže Kovačević i navodi koja su to dva puta.
- Prvi, koji možemo označiti kao "očekivani" ili realni scenario, podrazumeva da će se odnosi između Srbije i Kosova i Metohije "normalizovati" - bilo kroz razmenu teritorije, ili primenu Briselskog sporazuma iz 2013. godine na adekvatan način. Kao rezultat ovih procesa, Srbija će se uspešno priključiti Evropskoj uniji. Proces evropskih integracija zemlje će se završiti u periodu između 2025. i 2030. godine.
- Drugi, u kojem neće doći do normalizacije odnosa Srbije i Kosova, odnosno zadržaće se sadašnje stanje, zbog čega scenario zovemo status kvo. Dakle, pretpostavlja se da će pregovori Srbije sa Evropskom unijom biti neuspešni, tako da se može posmatrati kao "pesimistička" varijanta, koja prikazuje najveći pad stanovništva, pogoršanje ekonomskih uslova, izostanak rasta i konvergencije ka razvijenim zemljama EU.
Drugim rečima, prema autorima studije, samo kroz prvi scenario tj. razmenu teritorija, Srbija može ostvariti ekonomski napredak i priključenje EU.
Kandidati za Nobelovu nagradu za mir?
Ako kosovski čvor bude raspleten do proleća 2019, velike su šanse da Hašim Tači, Aleksandar Vučić i Federika Mogerini budu nominovani za Nobelovu nagradu za mir. Kako piše list "Danas", koji se poziva na međunarodne diplomatske krugove, prvi korak ka mogućoj nominaciji kosovskog predsednika je njegova biografija pod nazivom "Nova država i državnik", koja se ovog leta promoviše u zapadnim prestonicama.
Autori Tačijeve biografije su diplomatski urednik britanskog "Tajmsa" Rodžer Bojs i dugogodišnja novinarka tog lista Suzi Džeger, dok je predgovor napisao bivši kandidat za predsednika SAD Bob Dol, koji se smatra jednim od Trampovih savetnika. Prema nezvaničnim saznanjima "Danasa", ta knjiga je dosad predstavljena u Londonu, Berlinu, Parizu i Beču.